Van monteurs in de industrie tot werktuigbouw-ingenieurs in de elektriciteit; de vraag naar personeel in de technische sector is net als veel andere sectoren vele malen groter dan het aanbod. En hoewel dat op korte termijn misschien minder urgent lijkt dan de personeelstekorten in de zorg, dreigt op langere termijn de energietransitie in gevaar te komen.
Nederland wil in 2030 ruim de helft minder CO2 uitstoten ten opzichte van 1990, staat in het Klimaatakkoord. Maar om die doelstelling te halen zijn veel extra technische handen nodig. Een groot probleem, zegt Koen Bogers, CEO van Stedin, de grootste netbeheerder in Nederland. "Technici hebben we veel nodig de komende tijd", zegt Bogers. "Ons werkpakket is verdubbeld ten opzichte van vijf jaar geleden en er is veel uitstroom de komende tijd van ervaren collega's die met pensioen gaan. We hebben zes- tot achtduizend extra technici nodig."
Het tekort heeft nu al consequenties. "Je ziet nu al dat bedrijven en consumenten moeten wachten op hun aansluiting", zegt Bogers. "Dat heeft soms te maken met financiering maar toch heel vaak met mensen. En als die er niet zijn gaat dat effect hebben. Op de snelheid van de energietransitie en mogelijk ook op de kwaliteit van de netten."
Maar die techneuten komen niet uit de lucht vallen, zien ze op een mbo-school in Vlissingen, waar ze een speciale opleiding hebben voor windtechniek. "Ik denk dat het een hele uitdaging wordt om die energietransitie vol op gang te brengen en te houden, vanwege de mensen die je nodig hebt voor de uitvoering", zegt Gerben Huiszoon, projectleider op de school. "We zitten op heel veel vlakken op ideevorming, planvorming, maar om dat volledig uit te rollen heb je heel veel techneuten nodig."
Volgens Bogers is de waardering van vakmanschap één van de grootste problemen. "Ik denk dat in Nederland techniek niet gewaardeerd wordt op het niveau dat het zou moeten kunnen en mogen, daar moeten we wat aan doen. Misschien dat het het imago heeft dat het vies werk is maar dat is het zeker niet. Je kunt ook gewoon met stoere tools werken. En je werkt mee aan de energietransitie, dus je helpt het klimaatprobleem oplossen in Nederland - en daarmee toch ook een stukje in de wereld."
Kan je geen extra opleidingen elders in het land opzetten bijvoorbeeld?
Op de technische mbo's is de vraag naar studenten ondertussen gigantisch. En dat terwijl er bij technische universiteiten een numerus fixus op de opleiding is, omdat er te veel mensen een studie willen doen.
Met dat in het achterhoofd verbaast het projectleider Huiszoon dat er op universiteiten voor sommige technische opleidingen een numerus fixus is. "Ik snap best dat de instroomaantallen op zo'n opleiding te behappen moeten zijn, maar er is zo'n grote marktvraag. Kan je geen extra opleidingen elders in het land opzetten bijvoorbeeld? Op het mbo is er voldoende plek in de klas. Wij zouden best graag wat extra technische studenten hebben. Hier zeker geen numerus fixus; er is echt hele grote behoefte."
