GroenLinks en de PvdA zetten in de twintig grootste steden geen stappen voor verregaandere samenwerking. Dat blijkt uit een rondgang van Nieuwsuur. Er komen geen gezamenlijke campagnes, posters of gemeenschappelijke lijsten voor de gemeenteraadverkiezingen van maart. Ook zijn er nog geen afspraken om samen collegeonderhandelingen te voeren.
De afgelopen maanden zochten de twee partijen landelijk toenadering. Bij de Tweede Kamerverkiezingen kreeg GroenLinks een nederlaag te verwerken, de partij zakte van veertien naar acht zetels. De PvdA bleef steken op negen zetels.
Tijdens de kabinetsformatie hielden GroenLinks en PvdA elkaar zo stevig vast, dat er zelfs over een fusie werd gesproken. De partijen presenteerden zich als één fractie bij de onderhandeltafel, maar komen nu hoogstwaarschijnlijk in de oppositie terecht. GroenLinks-Kamerlid Bart Snels stopte als Tweede Kamerlid. Hij was het niet eens met de samenwerking van zijn partij met de PvdA.
Lokaal geen links blok
Het verlies van GroenLinks bij de Tweede Kamerverkiezingen speelt een rol bij de gemeenteraadsverkiezingen, zegt Julia Kleinrensink, lijsttrekker GroenLinks in Utrecht. "Mensen kijken altijd naar het landelijke beeld. Tegelijkertijd besturen wij al lang mee. Onze partij bepaalt al heel lang heel veel voor de stad. Ik denk ook dat je kunt zien dat we het hier in Utrecht altijd goed doen, ondanks dat het landelijk soms niet goed gaat."
Voor de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart 2022 zijn geen plannen om een links blok te vormen, zeggen vertegenwoordigers van de partijen in de verschillende gemeenten. "Linkse solidariteit bestaat, maar het staat niet op papier. Er is ook geen niet-aanvalsverdrag getekend," zegt Jaap Steenkamer, raadslid van GroenLinks in Almere.
Veel lijsttrekkers benadrukken dat de situatie in hun gemeente anders is dan de landelijke situatie. De grootte van de fracties verschilt, de positie in coalitie of oppositie en soms ook onderlinge sentimenten.
Ook in de gemeente Den Haag is van een vergaande samenwerking geen sprake. Mariëlle Vavier: "GroenLinks moet de grootste progressieve partij van Den Haag worden. Maar we gaan niet jagen op de zetels van de PvdA." "In het debat zullen we de verschillen benadrukken", zegt Danny Huizer, GroenLinks-fractievoorzitter in Apeldoorn, "anders wordt het een eenheidsworst. Maar het wordt geen wedstrijdje wie het meest links is."
Positie Jesse Klaver
GroenLinks-fractievoorzitter Jesse Klaver voerde in aanloop naar de landelijke verkiezingen campagne voor een niet-bestaand progressief blok. In bushokjes prijkte een roze poster met de tekst: 'Meer Lilian & Lilianne & Sigrid & Jesse, meer GroenLinks'.
"Ik was niet zo'n fan van die poster", zegt Rutger Groot Wassink, lijsttrekker GroenLinks in Amsterdam. Volgens hem moet GroenLinks werken aan een eigen verhaal. "Het is goed dat we kijken naar wat nou ons verhaal is, en onze boodschap. Daar kunnen we nog wel aan werken."
GroenLinks heeft bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 veel gewonnen. Daardoor staat er veel op het spel voor de partij bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. De uitslagen kan van belang zijn voor de positie van de landelijke GroenLinks-leider Jesse Klaver.
"Hij heeft hiervoor heel goed gescoord," zegt Groot Wassink van de Amsterdamse afdeling. "Maar het is niet raar om na te denken over hoe dat in de toekomst gaat. Uiteindelijk komt aan iedereen een eind, dus ook aan Jesse Klaver. Maar het is nu niet aan de orde om daar een discussie over te starten."