De fractievoorzitters van de gemeente Westewolde zijn vanavond bijeen gekomen voor een speciale vergadering over de noodsituatie in het asielzoekerscentrum in Ter Apel. Burgemeester Jaap Velema noemt de situatie, waarbij asielzoekers op de grond moeten slapen omdat er geen plek meer is, onacceptabel. Hij wil hulp van Den Haag.
Vorige week moesten asielzoekers op stoelen en stretchers slapen omdat de toeloop groter was dan het centrum aankon.
Velema maakt zich grote zorgen om de situatie. "Vorige week zaten we in de situatie waarbij uiteindelijk 600 mensen in de opvang hebben geslapen. Terwijl er normaal 100 mensen kunnen verblijven, met een uitloop naar 250", zegt hij in Nieuwsuur. "Daarnaast sliepen ook nog 150 mensen in de kantoren en wachtruimtes van het IND."
Het probleem is ontstaan doordat het aantal mensen dat zich meldt bij het centrum heel plotseling is opgelopen. Het zorgt voor grote drukte. "Je komt binnen, meld je bij de IND en gaat vervolgens door de gezondheidscheck. Dan ga je naar de nachtopvang, de volgende dag kom je in het asielzoekerscentrum. Als zo'n proces vastloopt omdat er te veel mensen komen of omdat het misloopt, krijg je een ophoping in de nachtopvang."
Volgens Velema is dat niet alleen ernstig voor de mensen die worden opgevangen, maar ook voor de medewerkers en de beveiliging. "Het is een onacceptabele situatie."
Den Haag wijst naar COA
Het COA zegt duizenden extra plekken te regelen, maar wel pas vanaf november. Burgemeester Velema heeft contact gezocht met Den Haag voor meer hulp. Die reageren volgens hem met "begrip" maar vervolgens wel weer met een verwijzing naar het COA. Staatssecretaris Broekers-Knol heeft dinsdag aangegeven dat er vanaf november 3000 plekken bij komen.
Deze asielzoekers vertellen aan Nieuwsuur dat het nog steeds erg druk is:
Nieuwsuur heeft aan staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Asielzaken om opheldering gevraagd, maar die verwijst weer naar het COA. "En die willen ons verder niet te woord staan", zegt politiek verslaggever Arjan Noorlander.
Broekers-Knol zegt nogmaals dat er vanaf 1 november 3000 plekken bijkomen in verschillende kazernes. "Er is geen garantie", zegt Noorlander. "Het is een zoektocht, ook hier in Den Haag, om er een beetje uit te komen, want de hele asielketen zit vast. Er zitten mensen in de opvang voor wie geen huizen zijn in Nederland. Er zitten mensen die al gehoord hebben dat ze het land uit moeten, maar die niet gaan of niet weg kunnen."
Burgemeesters staan niet te springen
Broekers-Knol hoopt dat gemeentes elders in het land helpen om asielzoekers op te vangen. "Maar veel burgemeesters staan daar niet om te springen", zegt Noorlander. "Ze weten dat het tot spanningen en politiek gedoe leidt. Er is dus grote terughoudendheid."
Vanuit onder andere de regio Rijnmond klinken voorzichtige geluiden om bij te springen. "Rotterdam wil een boot, die vorig jaar werd gebruikt voor de opvang van daklozen, beschikbaar stellen. In die boot is plaats voor negentig mensen. Dat zijn niet de grote aantallen die nodig zijn om dit probleem snel te kunnen oplossen", zegt Noorlander.
Broekers-Knol spreekt morgen met de overige regio's, maar garandeert niet dat zij daadwerkelijk gaan helpen met de opvang.
Maar deze opgave gaat Westerwolde te boven.
Burgemeester Velema is niet alleen bezorgd, maar ook "heel, heel boos" over de houding van politiek Den Haag. Zíj moeten met een oplossing komen, vindt Velema.
Het opnieuw plaatsen van tenten, zoals een paar jaar geleden, noemt hij onacceptabel. "We gaan dat niet weer doen. Er komen geen tenten bij. We hebben dat in 2015 en 2016 meegemaakt. Er was toen een bepaalde welwillendheid in Nederland om er met elkaar iets van te maken. En nu laat men Ter Apel ermee zitten."
Velema zegt dat de asielzoekers die nu moeilijk een slaapplek kunnen krijgen, door de gemeente Westerwolde niet in de steek zullen worden gelaten. "Maar deze opgave gaat Westerwolde te boven."
'Hooligans'
De burgemeester maakt zich zorgen over wat hij omschrijft als "een groep hooligans". Daarmee doelt hij op asielzoekers uit landen die als veilig worden beschouwd, en in principe geen kans maken op een verblijfvergunning.
"Ze komen uit Algerije en Marokko en leiden een zwervend bestaan door Europa. Ze maken gebruik van deze situatie om te kijken of ze bed, bad en brood kunnen krijgen. En misschien mogelijk asiel. Daar is Ter Apel niet voor bedoeld en Den Haag moet ons helpen weer een normaal AZC te zijn."
