Ze is een van de drijvende krachten achter de vrouwenprotesten in de Afghaanse hoofdstad Kabul: Zahra Jafari. De 32-jarige ingenieur organiseert al weken demonstraties voor vrouwenrechten. Want sinds de Taliban de macht grepen in Afghanistan vorige maand, is er voor vrouwen veel veranderd. Veel vrijheden die ze de afgelopen jaren hebben verworven, zijn nu in gevaar.
"Toen de Taliban opkwamen, hebben de Afghaanse vrouwen een netwerk en een ondergrondse protestbeweging opgezet", vertelt Jafari. De eerste weken werden de protesten gedoogd door de Taliban, maar afgelopen weekend maakten ze hardhandig een einde aan de demonstraties. "Er ontstond een woordenwisseling met de Taliban, en een van ons werd toen tegen haar hoofd geslagen. In reactie daarop riepen wij leuzen. Toen gingen ze met traangas gooien. Daarna zijn we op de vlucht geslagen."
Gevaarlijk
Dit weekend bleef het bij traangas, maar Jafari beseft goed dat de risico's groot zijn. "Bij het plannen van de demonstraties bespreken we vooraf wat er eventueel met ons kan gebeuren", zegt ze. "Het kan ieder moment zo zijn dat ze in plaats van met traangas, met granaten gaan gooien of dat we doodgeschoten worden. Of dat we straks vervolgd worden. Maar dat risico wil ik nemen."
Ook mensenrechtenadvocaat Fereshta Abbasi vreest voor de toekomst van vrouwen in Afghanistan. Zij is zelf Afghaanse en doet, onder meer voor Human Rights Watch, onderzoek naar vrouwenrechten in het land. "De vrouwen die meedoen aan de protesten zijn heel moedig. Ze blijven demonstreren, zelfs als ze elke dag door de Taliban in elkaar geslagen worden."
Jafari staat erop dat ze herkenbaar in beeld komt en dat haar volledig naam gebruikt wordt. Ze wil andere vrouwen inspireren. "Door onze demonstraties hebben vrouwen die dat nooit eerder durfden de moed gekregen om de straat op te gaan, op sociale media hun stem te laten horen en hun rechten op te eisen."
Zo gaat het eraan toe bij de demonstraties:
Sinds de Taliban aan de macht zijn is de situatie voor vrouwen erg verslechterd, vertelt Abassi. "Ze zéggen dat ze geen mensen pijn zullen doen, dat ze vrouwenrechten respecteren en dat ze een inclusieve regering samenstellen. Maar wat ze in praktijk doen, is heel anders. Vrouwen mogen niet naar de universiteit en vrouwen met een baan mogen niet naar hun werk."
Abassi zegt dat veel vrouwen die voorheen bij de overheid werkten of een hoge positie hadden, nu voorzorgsmaatregelen nemen. "Ze zijn ondergedoken en hebben hun sociale media afgeschermd, omdat ze niet getraceerd willen worden."
Geen vrouwen in regering
Gisteren presenteerden de Taliban de nieuwe regering van Afghanistan. "Er zit geen enkele vrouw bij. We hadden voorheen een minister van Vrouwenzaken, maar die post is nu door de Taliban geschrapt." Volgens Abbasi blijkt hieruit dat de Taliban niet veranderd is. "Het is weer hetzelfde als in de jaren 90."
Jafari: "De Taliban kijken naar je en praten met je alsof je geen mens bent. Als er een klein plukje haar uitsteekt, of als je een korte of lichtgekleurde mantel aan hebt, behandelen ze je als zondaar en misdadiger."
'Voor de dochters'
Zelf heeft Jafari geen kinderen en is ze niet getrouwd, vertelt ze. "Maar veel vrouwen die bij de demonstraties zijn, hebben dochters. Als we ons niet verzetten en toelaten dat de Taliban ons iedere dag nieuwe regels opleggen, worden we steeds meer beperkt in ons leven. We kunnen niet werken en worden geïsoleerd. Als het zo doorgaat wordt het steeds donkerder en beknellender en kunnen we onze stem niet meer laten horen."
