Na maanden van gesloten poorten, kunnen ook de dierentuinen woensdag weer open. Het goede nieuws is dat alle Nederlandse dierentuinen het tot nu toe hebben gered - met hulp van de overheid. Maar geplande investeringen konden niet altijd doorgaan, en niet alle dierentuinen mogen al helemaal open.
"We zijn vijf maanden dicht geweest, dus we zijn heel blij dat we weer open mogen", zegt Erik Van Engelen, directeur van dierenpark Wildlands in Emmen. "Er is een babyolifantje geboren drie maanden geleden en we kunnen niet wachten die te laten zien."
Dierentuinen zijn een beetje een vreemde eend in de bijt, zegt dierentuin-expert Goof Lukken van Breda University. "Attractieparken kunnen in winterstand, alle attracties uitzetten en korten op het personeel. Maar dieren hebben nog steeds voeding en verzorging nodig." Om die reden kwam de regering met een extra noodfonds van bijna 38 miljoen euro.
Wildlands ontving daarvan 2,8 miljoen euro, wat het onder meer gebruikte voor de hoge energiekosten. "We hebben de grootste indoorjungle van de wereld", zegt Van Engelen. "Dat kost veel energie. En het water van de nijlpaarden en pinguïns moet op temperatuur blijven." Hij wil niet denken aan het doden of wegdoen van dieren. "Tien olifanten kosten 200.000 per jaar, dan zet ik liever de achtbaan wat vaker stil. We zijn uiteindelijk toch een dierentuin."
Een dierentuin met onder meer flink wat bavianen. En omdat ook zij besmet kunnen raken met corona dragen de verzorgers een mondkapje, vertelt dierverzorgster Esther Bloksma in de video hieronder.
Nederland heeft een van de hoogste 'dierentuindichtheden' van de wereld, legt Lukken uit. "In Nederland heb je dertien grote dierenparken, in België maar drie." En sommige dierentuinen hebben het financieel zwaarder dan andere. "Blijdorp in Rotterdam en Artis in Amsterdam zijn bijvoorbeeld stichtingen, zonder winstoogmerk", zegt Lukken. "Die hebben minder reserves en mogelijkheden dan dierenparken die ook een vakantiepark hebben, zoals Beekse Bergen."
Het Amsterdamse Artis zit bijvoorbeeld in zwaar weer. Zo zouden drie leeuwen uit Artis dit jaar naar Frankrijk verhuizen, omdat er in Amsterdam geen geld was voor een nieuw leeuwenverblijf. Dat ging niet door, maar Artis moet wel reorganiseren en 35 mensen verliezen hun baan.
Drenthe
De zomer redde afgelopen jaar nog wat inkomsten voor Wildlands. Elke dag liepen er 5.000 mensen door het park, net zo goed als een gemiddelde zomer. "Ons voordeel is dat Drenthe ineens heel populair werd voor vakanties", zegt Van Engelen. "En als je iets in Drenthe wilt doen, kom je al gauw bij ons terecht."
Met een testbewijs die binnenruimtes wel open, dat is mijn grootste nachtmerrie.
Dat mensen maandenlang geen geld hadden uitgegeven, merkte het park. Van Engelen: "We zagen bijvoorbeeld een enorme stijging in de verkoop van knuffels en in de horeca. De zomer was dus goed, daarna werd het steeds slechter. In november moesten we twee weken dicht. En ook vanaf half december, een belangrijke tijd voor ons, waren we dicht."
Niet het hele park gaat woensdag weer open; de binnenruimtes blijven dicht. "Daar ben ik chagrijnig over", zegt Van Engelen. "Dat scheelt duizenden bezoekers voor ons. En met een testbewijs die binnenruimtes wel open, dat is mijn grootste nachtmerrie. Wij moeten het veel van onze 30.000 abonnementhouders hebben. Die komen zes, zeven keer per jaar en gaan echt niet elke keer zo'n test doen."
Net op tijd
Het is goed te doen om afstand te houden in de dierentuin, stelt Van Engelen. Al zijn er altijd situaties die je niet kunt voorkomen. "Als een ijsbeer in het water springt, zie je dat iedereen toch gaat kijken. En dan krijg je toch dat mensen dicht bij elkaar staan."
Voor enkele dierentuinen komt de opening woensdag "net op tijd", denkt dierentuin-expert Lukken. "Je gaat dit jaar nooit een normale omzet halen. Net als vorig jaar zullen sommige investeringen achterblijven. Maar als je straks weer open bent, worden de banken ook weer wat flexibeler. 2021 zal geen fraai jaar worden voor de dierentuinen, maar het herstel zal wel inzetten."
En de dieren? "Ik was vorige week nog even in Beekse Bergen. De dieren zijn alweer wat minder gewend aan de bezoekers. Soms zijn ze nieuwsgierig als ze weer mensen zien. Andere vertonen juist weer wat meer natuurlijk gedrag. Die trekken zich terug, of gebruiken hun schutkleur. Maar voor zover ik kan overzien, hebben de dieren qua voedsel en verzorging niet onder corona geleden."
