Museum de Fundatie in Zwolle gaat de erfgenamen van het schilderij Christus en de Samaritaanse vrouw bij de bron van Bernardo Strozzi een bedrag van 200.000 euro betalen. "Het is een vergoeding voor het door de nazi-vervolging veroorzaakte verlies van het werk van Strozzi", schrijft museumdirecteur Ralph Keuning.
Nu er een overeenkomst is getekend tussen de twee partijen blijft het schilderij dat in 1635 is geschilderd, hangen in museum de Fundatie.
Schilderij onvrijwillig verkocht
Jarenlang is strijd gevoerd over wie de rechtmatige eigenaar is van het schilderij van Strozzi. Is dat de oprichter van het museum, die het werk voor de oorlog te goeder trouw heeft gekocht? Of zijn het de erfgenamen van de oorspronkelijke Joodse eigenaar, Richard Semmel?
Door de opkomst van de nazi's stond in 1933 deze Duits-Joodse textielfabrikant en kunstverzamelaar onder zware druk. Samen met zijn vrouw vluchtte hij naar Nederland. Semmel liet onder meer het schilderij Christus en de Samaritaanse vrouw bij de bron veilen in Amsterdam. Het werd aangekocht door de oprichter van Museum de Fundatie, Dirk Hannema.
In 2013 oordeelde de Restitutiecommissie, die adviseert over claims op nazi-roofkunst, dat het schilderij in 1933 onvrijwillig is verkocht door Richard Semmel. Maar de commissie vond dat het eigendomsrecht en het belang van het schilderij voor de museumcollectie zwaar wegen. In het bindend advies bepaalde de commissie dat het schilderij niet terug werd gegeven aan de erfgenamen en in het museum mocht blijven hangen.
Museumbelang mag niet meewegen
Op verzoek van minister Ingrid van Engelshoven van Cultuur is vorig jaar door de Commissie-Kohnstamm het restitutiebeleid op het gebied van roofkunst geëvalueerd. Kohnstamm oordeelde dat bij restitutiezaken geen rekening gehouden moet worden met het museumbelang.
Museum de Fundatie heeft, direct na het verschijnen van dit rapport, contact gelegd met de erven. De twee partijen hebben nu "gezamenlijk" en met "wederzijds respect" besloten dat het schilderij in het museum blijft en dat de erfgenamen, na een onafhankelijke taxatie, worden gecompenseerd.
Inmiddels heeft de minister de aanbevelingen van de Commissie-Kohnstamm overgenomen. Er is nu dus duidelijkheid over het schilderij van Strozzi. Maar er is nog volop discussie over andere schilderijen die in de oorlog onder druk van de nazi's zijn verkocht.
