Agressie, een datalek en een uitgebrande teststraat, maar GGD'ers buffelen door

Vóór corona werkte de GGD in de relatieve luwte, maar door de pandemie is nu alles anders voor de gezondheidsdienst. De afgelopen weken staan GGD-medewerkers onder nog meer druk.

Op Urk werd een teststraat in brand gestoken en ook op andere plekken kwam het geweld soms dichtbij. Zo werden enkele teststraten in Rotterdam gesloten, vanwege de dreiging van rellen. GGD-medewerkers hadden soms te maken met agressie, ook van cliënten. En toen was er ook nog eens een landelijk datalek. Geen fijn idee voor mensen die een test willen, terwijl de GGD de drempel om je te laten testen juist probeert te verlagen.

Hoe gaan GGD-medewerkers om met de spanningen? We keken mee bij de GGD Rotterdam-Rijnmond. Begin vorig jaar werkten daar twintig mensen, maar de afdeling infectieziektebestrijding is explosief gegroeid naar 1600 medewerkers.

'Bedreigingen en lelijke brieven'

Directeur Saskia Baas spreekt van een "fantastische GGD". Maar ze erkent ook dat iedereen "onder spanning werkt, zoals de hele samenleving onder spanning staat".

"Er zijn bedreigingen aan medewerkers. Ik ontvang wel eens lelijke brieven. Ik maak mij daar persoonlijk niet zoveel zorgen over. Om ons heen staan heel veel mensen die dat ook niet oké vinden."

Testbus

Tugce Yildirim weet waar Baas over praat. Ze is coördinator van de testbus in de wijk Feijenoord, een van de mobiele testlocaties die is ingezet om het testen te vergemakkelijken. "Als er een agressieve cliënt is zeg ik tegen medewerkers dat ze even de bus moeten uitstappen, we hebben hier beveiligers staan. Dan weten ze dat ze er niet alleen voor staan."

De testbus moet de drempel voor tienduizenden bewoners om zich te laten testen, verlagen:

"Het hele land kijkt naar ons, de bedoeling is dat we het inzetten van bussen op grotere schaal gaan doen", zegt directeur Baas. De afgelopen weken stonden die al in twee wijken, sinds vrijdag is het experiment uitgebreid naar de wijk Charlois.

"De bus staat om de hoek. In nog geen tien minuten ben je op zo'n punt en dan kun je je gratis laten testen", legt Adnan Elkaka, manager teststraten van de GGD, uit. "Dat was wel nodig. Uit verschillende analyses is gebleken dat in wijken als deze, mensen achterblijven. Mensen zijn minder bereidwillig om zich te laten testen. Door in de wijk te staan, kun je de mensen beter dienen."

"Inwoners kunnen gewoon langslopen", vult GGD-arts Ewout Fanoy aan. "Met en zonder klachten kunnen ze zich laten testen op een plek bij een plein. Via een huisarts, moskeeën of door mond-tot-mondreclame horen mensen dat die testbus er is."

'Alsof een mug in neus prikt'

De mensen die we spreken die een test hebben gehad, zijn niet altijd te spreken over de manier waarop het experiment is uitgerold in Charlois. "Er zijn hier wel zeven testlocaties", zegt er een. "Maar er worden geen uitnodigingen gestuurd. Ik weet uit de krant wat de bedoeling is. Maar als je wilt dat mensen naar de testlocaties komen moet je er ruchtbaarheid aan geven."

Een ander is juist blij dat ze "meteen" terecht kan. En een oude wijkbewoner zette dankzij de testbus de schroom om zich te laten testen van zich af. De test voelde, zegt hij, "alsof er een mug in je neus prikt".

Het succes van de campagne en "telkens weer overal bovenop zitten" geeft Baas "waanzinnig veel energie". Maar het blijft flink aanpoten. "Wij zijn moe. De samenleving is moe maar, wij zijn ook moe."

Ze spreekt van een cultuuromslag bij de GGD. "Een organisatie die altijd relatief in de luwte werkte opereert nu midden in de orkaan. Je krijgt allemaal nieuwe collega's. Als ik hier rondloop ken ik ook de helft van de mensen niet. Ze komen overal en nergens vandaan."

Testbus-coördinator Yildirim is een van de nieuwelingen. Zij werkte in een tandartspraktijk, daarna in het onderwijs. Ze was even werkloos toen ze solliciteerde bij de GGD. Elke dag houdt ze een peptalk voor haar medewerkers. "In de ochtend, als er 160 mensen op de lijst staan om te worden getest, zeg ik tegen de mensen 'kom op jongens, we gaan ertegenaan'."