Het Openbaar Ministerie gaat de twee eigenaren van en een leverancier aan Chickfriend vervolgen. Het bedrijf is de spil in de fipronilcrisis uit 2017. Chickfriend had de verboden stof gebruikt in een bestrijdingsmiddel tegen bloedluis en op die manier verspreid in honderden kippenstallen. Gevolg: met fipronil besmette eieren.
De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) trok erover aan de bel en ontraadde de consumptie van mogelijk besmette eieren. De verkoop kwam stil te liggen en pluimveehouders moesten noodgedwongen miljoenen kippen en eieren vernietigen. Schade: naar schatting tussen de 70 en 100 miljoen euro.
Het OM verwijt Chickfriend onder meer overtreding van de regels van voedselveiligheid. Daar staat potentieel een hoge gevangenisstraf op, die kan oplopen tot meer dan tien jaar. De eerste (regie)zitting van het strafrechtelijk onderzoek vindt plaats op 21 december.
Eigenaren Chickfriend waren 'naïef'
Wouter Hendrickx, de advocaat van een van de twee eigenaren van Chickfriend, erkent dat zijn cliënt "de wet heeft overtreden". Maar hij bagatelliseert het argument van schade voor de volksgezondheid. Fipronil stond volgens de advocaat "ergens op een lijstje, samen met nog duizend andere productjes".
De eigenaren waren volgens hem "naïef" en niet "te kwader trouw". Ze gebruikten fipronil, maar waren in hun jeugdig enthousiasme wellicht vergeten de lijst met verboden middelen voor de bestrijding van kippenluis te bestuderen, aldus Hendrickx.
Die jongens hebben zelf te weinig onderzoek naar fipronil gedaan, dat sowieso.
Hij vraagt zich ook af of vernietiging van de eieren nodig was geweest als iedereen het hoofd koel had gehouden. "Stel dat er iets in zit en dat is officieel niet goed - en dat was zo - is het dan een terechte reactie dat je alles gaat vernietigen en weggooien?" Volgens de advocaat was "de Hollandse nuchterheid" ver te zoeken.
Want hoe schadelijk was het verboden middel fipronil nu eigenlijk? Hendrickx heeft daar naar eigen zeggen "zelf ook onderzoek naar moeten doen. Daar kom je niet zo maar even uit".
"Die jongens hebben er zelf te weinig onderzoek naar gedaan, dat sowieso", zegt Hendrickx. Maar de paniek die vervolgens uitbrak verbaast hem nu, drie jaar later, nog steeds. De media hebben daar volgens hem wellicht ook een rol in gespeeld. "Het was zomer, komkommertijd."
Te goed van vertrouwen geweest
De getroffen pluimveehouders kijken met andere ogen terug op de fipronil-affaire. Volgens Helmus Torsius uit Putten handelde Chickfriend "te kwader trouw". Van deugdelijk ondernemerschap was volgens Torsius geen sprake. Dan zouden 'drugshandelaren' volgens hem ook goede ondernemers zijn.
Torsius stelt onomwonden dat de ondernemers de kluit hebben belazerd. Hij hoopt dat ze 'hard' worden aangepakt, maar verwacht verder weinig van de rechtszaak. Financiële compensatie zit er volgens hem niet in: "Die jongens zijn al kaal geplukt". Advocaat Hendrickx spreekt in dit verband van "vele miljoenen" schuld.
Pluimveehouder Theo Bos uit Barneveld verwijt zichzelf bij nader inzien te goed van vertrouwen te zijn geweest. Bos kijkt met het nodige 'chagrijn' terug op de affaire. Hij vroeg destijds aan een van de eigenaren van Chickfriend - die hij persoonlijk kent - of het goed zat, en die verzekerde hem dat.
Enkele maanden later deed de NVWA na constatering van fipronil in zijn eieren zijn pluimveehouderij op slot. Bos hoopte dan ook dat de eigenaren van Chickfriend strafrechtelijk zouden worden vervolgd. Hij heeft maandenlange ellende gehad van de affaire. "Het zou wrang zijn als de eigenaren ermee zouden wegkomen."
