De Duitse spoorwegen moeten excuses maken en compensatie betalen voor hun aandeel in de vervolging van Joden, Sinti en Roma. Dat vindt Holocaust-nabestaande Salo Muller. Via een brief aan onder anderen bondskanselier Angela Merkel heeft hij een claim neergelegd bij de Duitse staat en spoorwegbedrijf Deutsche Bahn.
Vanaf de Nederlandse grens vervoerde de Deutsche Reichsbahn in de Tweede Wereldoorlog Joden, Sinti en Roma naar de vernietigingskampen. Onder de slachtoffers waren de ouders van Muller. "Ik verwijt het spoorbedrijf dat ze willens en wetens Joden hebben vervoerd naar de concentratiekampen en dat die Joden daar allemaal op een vreselijke manier zijn omgebracht", zegt Muller tegen Nieuwsuur.
Tegemoetkoming
Eerder wist Muller de NS te overtuigen om voor haar rol bij de transporten in Nederland de overlevenden een financiële tegemoetkoming te geven. De NS transporteerde in de oorlog Joden, Sinti en Roma naar doorgangskamp Westerbork. 75 jaar na de oorlog keerde het spoorbedrijf overlevenden en nabestaanden bedragen tot 15.000 euro uit.
Nu wil Muller dat ook de Duitse spoorwegen het leed erkennen dat ze de Nederlandse slachtoffers van de Holocaust hebben aangedaan. "Ik wil erkenning van ze hebben en bij erkenning zit altijd een tegemoetkoming."
De Joden betaalden hun eigen transport naar de dood.
De Reichsbahn verdiende veel geld aan de meer dan honderd transporten van Nederland naar vernietigingskampen als Auschwitz en Sobibor. "107.000 Nederlandse Joden, Sinti en Roma zijn vervoerd naar de kampen in Oost-Europa en de Reichsbahn kreeg daar zeker 16 miljoen euro voor", zegt historicus Dirk Mulder.
Het geld dat de Reichsbahn ontving van de SS was afkomstig uit geroofde Joodse bezittingen. Mulder: "De Joden betaalden hun eigen transport naar de dood."
De omstandigheden in de wagons waren verschrikkelijk, vertellen Muller en Mulder:
De Duitse spoorwegen hebben nooit excuses aangeboden aan de slachtoffers en hun nabestaanden. Ook hebben ze altijd geweigerd om een individuele schadevergoeding te geven.
"De Nederlands Joden die zijn getransporteerd door de Deutsche Reichsbahn zijn gewoon vergeten", zegt de Duits-Nederlandse advocaat Axel Hagedorn. Muller heeft hem in de arm genomen om compensatie voor de slachtoffers nu wel voor elkaar te krijgen.
Volgens Hagedorn is de Duitse staat "zeker nog" juridisch aansprakelijk en verantwoordelijk voor de transporten. "De staat is honderd procent aandeelhouder van de spoorwegen. De morele verantwoordelijkheid van Duitsland blijft altijd bestaan."
Muller: "Ik kan niet opgeven want dit doet me elke dag verdriet. Elke dag moet ik hieraan denken en dat doet mij pijn. En ik wil dat die pijn een keer overgaat".
