Op 1 juni gaan ook de Nederlandse musea weer open. Dat is hard nodig, vooral kleinere musea verkeren door de maandenlange sluiting in nood. Achter de schermen wordt al hard gewerkt om iedereen zo veilig mogelijk te kunnen ontvangen. Alles op anderhalve meter natuurlijk. De Museumvereniging stelde op verzoek van de overheid een protocol op. De vraag is of de nieuwe spelregels voor alle musea werkbaar zijn.
Stretchen en kijkvakken
Het 'coronaproof' maken van de jaarlijkse tentoonstelling van de World Press Photo in de Nieuwe Kerk in Amsterdam gaat nog redelijk makkelijk, zegt Sebastiaan Lagendaal, hoofd facilitaire zaken en veiligheid van de kerk. "Wij hebben het geluk dat hier veel ruimte is en geen vaste collectie. We kunnen dus alle kanten op en hebben de tentoonstelling 'gestretcht'. De bezoekers kunnen nu als een slang in één richting door de ruimte bewegen. Dan is er ook meer crowd control."
Naast het invoeren van eenrichtingsverkeer heeft Lagendaal op de vloer van de kerk met tape 'kijkvakken' afgeplakt. In een vak mag één persoon of huishouden staan. Samen met de 'houd 1,5 m afstand'-stickers worden bezoekers vloeiend door de Nieuwe Kerk gegidst.
Struikelgevaar
Hoe anders is de situatie bij het kleinere Teylers Museum in Haarlem. Directeur Marjan Scharloo wijst naar een perspex schot, aangebracht om het tweerichtingsverkeer voor de bezoekers te markeren. "Dit gaat 'm natuurlijk niet worden. Het ziet er echt afschuwelijk uit. En deze gang is nou juist zo'n belangrijk verkeerspunt in ons museum. We vinden het vreselijk dat je hier straks over kan struikelen. Daarom is het nuttig om hiermee te experimenteren."
Een voorwaarde om op 1 juni veilig te mogen openen is dat musea zich houden aan het protocol opgesteld door de Museumvereniging. Directeur Mirjam Moll. "Het grootste verschil voor de bezoeker is dat hij niet meer spontaan naar het museum kan maar van tevoren een kaartje moet reserveren. Veel musea zullen de in- en uitgang strikt scheiden en sommige musea hebben vaste looproutes."
IKEA-praktijken
De Museumvereniging heeft bij het opstellen van het protocol samengewerkt met het Rijksmuseum, vanwege diens ruime ervaring met het begeleiden van grote bezoekersstromen. Het veel kleinere Stedelijk Museum Breda is daar minder gelukkig mee.
"Er ligt nu een protocol voor alle musea dat is gebaseerd op de praktijk van het grote Rijksmuseum", vertelt directeur Dingeman Kuilman. "Het is zoiets als een protocol voor IKEA toepassen op je buurtwinkel."
Vaste looproutes zijn belangrijk als het druk is, maar voor zijn museum met gemiddeld 100 man in huis vindt Kuilman dat niet nodig. "Dan moet je er gewoon voor zorgen dat mensen geen verkeerde dingen doen. Vergeet niet dat bezoekers al maandenlang trainen in anderhalve meter afstand houden."
Fotoverbod
De Museumvereniging heeft begrip voor de kritiek maar benadrukt dat het protocol echt bestemd is voor alle ruim 400 aangesloten musea. Dus ook voor het Stedelijk Museum Breda.
Kuilman stuit echter op meer problemen, zoals het film- en fotografieverbod, bedoeld om de doorstroom te bevorderen. "In ons museum waar je rustig doorheen kan wandelen zullen geen opstoppingen ontstaan. En wat de reserveringsverplichting betreft, dit Stedelijk Museum is onderdeel van het dagelijks leven in Breda. Het idee is juist dat je erlangs wandelt en het spontaan bezoekt. Ik ben bang dat verplicht reserveren voor bezoekers een obstakel is."
Toch is het de bedoeling, net in de horeca, dat je vooraf reserveert. Moll: "Dat is een verplichting om weer te mogen heropenen, ook voor kleine musea. Het gaat erom dat ook de vervoersstromen beheerst worden en dat het ov niet extra belast wordt."
Kwart musea in problemen
Problemen met het protocol of niet, alle musea staan te popelen om weer open te gaan. Bovendien is het bittere noodzaak. Moll waarschuwt: "Volgens een enquête onder onze leden verwacht een op de vier musea echt problemen in de loop van dit jaar en dreigt het zijn deuren te moeten sluiten, zonder extra steunmaatregelen. Dat gaat om zo'n 100 kleinere musea."
"Natuurlijk zouden we normaal veel meer bezoekers ontvangen", zegt Teylers-directeur Scharloo. "We moeten een veer laten, maar opengaan is belangrijker."
