"Cultuur doet ertoe. Juist nu. Het biedt troost, afleiding, en hoop". Dat zei minister Ingrid van Engelshoven vanavond toen zij bekend maakte dat ze de zwaar geraakte cultuursector te hulp schiet. Tot 1 juni zullen cultuurinstellingen een miljard mislopen. Het kabinet komt nu met 300 miljoen euro aan steun.
"Dit is op zich goed nieuws, een ongelooflijk belangrijk signaal voor de culturele sector", zegt Jeroen Bartelse, directeur van concertzaal TivoliVredenburg in Utrecht en voormalig directeur van de Raad voor Cultuur.
"Een dikke maand geleden ging alles abrupt en volledig dicht. Ik heb de culturele sector, en dan gaat het over musea, podia en monumenten, nog nooit zo eendrachtig een pleidooi horen houden voor de minister om met een steunpakket te komen. Het was even stil, maar gelukkig is die steun er nu gekomen."
Wij waren bij Amsterdam Sinfonietta in het Muziekgebouw aan het IJ toen het nieuws over het steunpakket bekend werd. "Goed nieuws", vertelt de directeur van het orkest in de video hieronder, "want de financiële schade is groot."
De steun is niet voor alle culturele organisaties, maar voor culturele instellingen "die van vitaal belang zijn". Het gaat om subsidies voor de culturele "basisinfrastructuur" en voor instellingen en festivals die meerjarig worden ondersteund door de zes rijkscultuurfondsen, zegt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Ook gaat er geld naar het Nationaal Restauratiefonds, zodat instellingen daar gemakkelijker geld kunnen lenen. Verder kunnen provinciale musea, poppodia en filmtheaters in aanmerking komen voor steun.
Of TivoliVredenburg ook van de 300 miljoen gebruik kan maken, is nog niet helemaal zeker, zegt Bartelse. "Dat moeten we nog een beetje afwachten. Een deel van de maatregelen loopt via de gemeenten en de regio's, de wethouders en burgemeesters daar zijn aan zet. Ik hoop van harte dat zij dit gebaar van de minister volgen."
Zeker is dat niet alle instellingen kunnen worden geholpen, zegt Bartelse. "De minister stelt duidelijk dat ze niet iedereen kunnen redden. Kleinere, regionale instellingen die nu geen subsidie krijgen, zal het water straks nog steeds aan de lippen staan. De andere groep waar nu nog geen oplossing voor is, dat zijn de zzp'ers en artiesten."
De culturele sector vreest dus tot 1 juni bijna een miljard euro omzetverlies. Het steunpakket zal voor de lange termijn veel te weinig zijn, zegt de Tivoli-directeur. "Zolang alles dicht is, verliezen we heel veel geld. Die 300 miljoen haalt ons nu de eerste maanden door, maar als dit langer blijft duren dan zal dat niet genoeg zijn."
Hij vreest ook dat het voor een deel van de culturele sector heel moeilijk zal worden om met oplossingen te komen voor de anderhalvemetereconomie. "Bij festivals, evenementen en concerten is de essentie dat je de voorstelling met elkaar beleefd. Dat wordt heel lastig. Podia en theaters zijn als eerste dicht gegaan, en ik vrees ook dat wij ook weer als laatste open zullen gaan."
