Het aantal overleden coronapatiënten in Italië is met 427 gestegen naar 3405. Daarmee zijn er meer slachtoffers in Italië dan in China, waar het virus voor het eerst opdook.
De overledenen zijn vooral ouderen: de kans dat zij na een infectie overlijden is relatief hoog. De Italiaanse cultuur speelt ook een grote rol: doordat Italiaanse families vaak met meerdere generaties bij elkaar wonen, raken ouderen daar relatief vaak geïnfecteerd.
Het advies voor Nederlanders is dan ook: bezoek voorlopig geen ouderen en laat opa en oma niet op de kinderen passen. "Mensen moeten zich echt afvragen of met zo'n groot risico het waard is om kinderen naar de grootouders te brengen", zegt socioloog Melinda Mills van Oxford University.
Italiaanse familiecultuur
In Italië is het veel gebruikelijker dan in landen als Nederland dat kinderen, ouders en grootouders bij elkaar wonen, zegt Mills. "En als ze dat niet doen, wonen bij elkaar in de buurt", zegt Mills. "Het is de culturele norm om veel samen te eten en samen te zijn."
"Wat je ziet in de regio rond Milaan, het centrum van de Europese uitbraak, is dat heel veel mensen forenzen tussen Milaan en dorpjes eromheen. Na het werk of school gaan jongeren terug en eten ze met hun familie, met de ouders en opa en oma. Dat resulteerde in een sterke, grote uitbraak. Het zorgstelsel raakte er snel overbelast."
Ondanks dat de familiecultuur hier heel anders is, geldt voor Nederland iets soortgelijks, zegt Mills. Zij onderzocht hoe in de EU voor kinderen wordt gezorgd. Ze ontdekte dat Nederland het hoogste percentage kinderen heeft dat zeker eens per week 'informeel' wordt opgevangen: niet bij de kinderopvang, maar bij de buren of bij opa en oma.
"Zestig procent van de Nederlandse gezinnen is zeker een dag per week afhankelijk van de grootouders voor kinderopvang", zegt Mills. "Nu we vanwege de corona-uitbraak sociaal afstand moeten nemen, betekent dat ouderen moeten stoppen met het zorgen voor kinderen. Mensen moeten dat heel serieus nemen. Jongeren die besmet zijn merken er vaak weinig van, maar ze kunnen wel anderen infecteren."
'IC-behandeling moet wel zin hebben'
Dat opa en oma een relatief groot risico lopen om te overlijden als ze besmet zijn, is inmiddels duidelijk geworden uit de cijfers. "We zien een enorme oververtegenwoordiging in sterfte onder de leeftijdsgroepen 70 tot 80 en 80 tot 90 jaar", zegt Menno de Jong, viroloog bij het Amsterdam UMC.
"Dat is in alle Europese landen het geval. De sterfte in Nederland loopt van 63 tot 95 jaar, met een mediaan van 84 jaar."
Op de intensive care is de leeftijdsverhouding heel anders dan onder overledenen. Daar liggen veel meer mensen tussen de 30 en 60. "Dat heeft te maken met het medisch beleid in Nederland, zegt De Jong. "In samenspraak met de patiënt wordt in Nederland bij mensen met een ernstige onderliggende ziekte besproken of iemand nog naar de intensive care verplaatst wil worden als hij of zij intensive care-behoeftig wordt. Vaak heeft een behandeling op de intensive care bij ouderen en zwakkeren weinig zin."
Ouderen kiezen er soms zelf voor om niet op de IC behandeld te worden, zei intensivist Iwan van der Horst eerder al tegen Nieuwsuur. "In Nederland hebben we daar een veel opener gesprek over dan bijvoorbeeld in Italië. Net als dat mensen op een gegeven moment zeggen 'ik wil geen kasplantje zijn', zeggen sommigen nu 'die IC hoeft van mij niet meer'."
