Het was voor het eerst dat in Duitsland de rechts-populistische partij AfD (Alternative für Deutschland) een beslissende rol speelde bij het aanwijzen van een deelstaat-premier. En dat mag nooit meer gebeuren, zegt Otto Fricke, Bondsdaglid van de liberale FDP.
Het was juist Frickes partij die in deelstaat Thüringen gedoogsteun accepteerde van de AfD. Samen met steun van de CDU kon Thomas Kemmerich van de FDP hierdoor verrassend gekozen worden tot minister-president.
Nein!
Het leidde in heel Duitsland tot verontwaardigde reacties. In media werden vergelijkingen gemaakt met de jaren 30 en in zeker zes steden gingen mensen de straat op uit protest tegen de indirecte samenwerking van de FDP met de AfD. Bondskanselier Angela Merkel van de CDU noemde het "een slechte dag voor de democratie".
"Mijn eerste reactie was 'Nein!', omdat ik me realiseerde dat het helemaal fout zou gaan", zegt Fricke. "In Duitsland, met onze geschiedenis, willen we geen steun van zulke rechtse partijen. Geen enkele Duitser zou moeten willen dat een extreemrechtse partij invloed in de regering krijgt, op wat voor manier dan ook."
"Ik was laatst in Amsterdam om het Nationaal Holocaust Museum te bezoeken, dat Duitsland ook steunt. Als we dan met een partij als de AfD samenwerken, die vragen stelt of we in Duitsland wel op de goede manier over de Holocaust spreken, dat kan echt niet."
Mensen die rechts stemmen negeren, is geen oplossing. We moeten juist keihard werken om met hen in gesprek te gaan
Vandaag legde Kemmerich zijn functie na alle kritiek alweer neer, maar Fricke vindt dat zijn partijgenoot het premierschap nooit had mogen accepteren. "Kemmerich had moeten zeggen 'dan word ik wel geen minister-president'. Daar zat hij fout. Zeker omdat Björn Höcke, de leider van de AfD in Thüringen, binnen zijn partij rechtser dan rechts is. Hij is het extreemste wat kan gebeuren."
De FDP zou überhaupt nooit een samenwerking met de AfD mogen aangaan, zegt Fricke. "Dat is geen deel van ons liberale levensvorm. We zijn bijvoorbeeld voor het aantrekken van gekwalificeerde migranten. Dat is met zo'n partij niet mogelijk."
Bang voor vreemdelingen
Duitsers hebben lang gedacht dat de opkomst van rechts-populistische partijen zoals in Frankrijk en Nederland, bij hen niet zou gebeuren, zegt Fricke. "Zeker niet in het oosten van Duitsland, want de DDR was een anti-fascistisch land."
Fricke verklaart de opkomst door een gevoel bij veel Oost-Duitsers "dat de maatschappij veel te snel verandert" en "een angst voor vreemdelingen, ook al zijn die er vooral in het Westen".
"Voor dat gevoel heeft de Duitse maatschappij nog geen oplossing, geloof ik. Mensen die rechts stemmen negeren, dat is geen oplossing. We moeten juist keihard werken om echt met hen in gesprek te gaan. Zelfs als politicus zeggen mensen daar nu nog tegen me 'nee je bent een westerling, je hebt geen idee hoe het leven hier is'.
