Jorn Jonker en Ewoud Kieviet
politiek verslaggever
Jorn Jonker en Ewoud Kieviet
politiek verslaggever
De VVD moet zichzelf na tien jaar aan de macht opnieuw uitvinden. Dat vinden jonge VVD'ers die vandaag een platform lanceren om onder meer de discussie over de partijkoers aan te zwengelen. Want hoe blijft de partij aantrekkelijk en herkenbaar na jarenlang compromissen sluiten met coalitiepartners?
"Als je tien jaar aan de knoppen zit, betekent dat dat je ook dingen hebt uitgevoerd die je niet wil. Dan is het logisch dat je hebt ingeleverd op je waarden en dat je jezelf moet afvragen waar je voor staat", zegt voormalig VVD-medewerker Mark Thiessen. Hij zit samen met Rotterdams raadslid Tim Versnel en campagnestrateeg Tom de Bruyne achter het platform.
De Nieuwe Vrije Eeuw is een soort liberale denktank met opiniestukken en een podcast. Het platform lijkt symbool te staan voor hoe de VVD-leden tegenwoordig in de wedstrijd zitten: nog steeds rechts, maar op punten ook progressiever. Een grotere overheid schuwen deze drie VVD'ers bijvoorbeeld niet en maximaal 100 rijden vinden ze prima.
Misschien is dat ook het effect van tien jaar machtspartij zijn, de sjeu is eruit.
Kortom: de klassieke VVD-stokpaardjes worden losgelaten. Ze voelen zich in elk geval niet vertegenwoordigd door partijmastodonten die in de media vaak het klassiek-rechtse verhaal houden, terwijl de partijleden er in meerderheid inmiddels anders over denken. Deze drie VVD'ers willen de stille meerderheid in de VVD een stem geven.
Volgens het trio is er flink wat werk te doen om de VVD weer aantrekkelijk te maken. "Misschien is dat ook het effect van tien jaar machtspartij zijn, de sjeu is eruit", zegt De Bruyne. "Wij willen het liberalisme weer geil maken."
'Wij roepen wat we willen'
De mannen willen voorkomen dat de VVD overkomt wat er in 2010 met het CDA gebeurde. Die partij zat met Jan Peter Balkenende acht jaar aan de macht, verloor de verkiezingen en moest weer op zoek naar de eigen idealen. Ook aan het Binnenhof valt achter de schermen te horen dat die situatie het angstbeeld is voor de VVD.
De partij wil daarom nu al vernieuwen. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff gaat de komende tijd langs zalen in het land om te discussiëren over de partijkoers. Thiessen hoopt dat de partij ook naar hun ideeën gaat luisteren. "Wij roepen wat we willen, zijn niet gebonden zoals VVD-ministers of Kamerleden."
Dijkhoff zegt de ideeën van het drietal serieus te nemen. "Dit soort plannen moeten ook besproken worden op de VVD-festivals. We moeten ook tijdens het regeren blijven nadenken over wat goed is voor Nederland." Hij zegt ook met platform-oprichter Versnel aan nieuwe liberale ideeën te werken.
Los van oude sentimenten
De drie VVD'ers schrijven artikelen en maken podcasts over de problemen van deze tijd: klimaat, migratie, vergrijzing en technologisering. "Dat doen we vrij van dogma's die binnen de VVD leven, zoals een kleine overheid en lage belastingen", zegt Versnel. De mannen pleiten voor rationele keuzes die los staan van oude sentimenten die binnen de partij leven.
Zo hebben ze geen moeite met het verlagen van de maximumsnelheid op snelwegen of een vuurwerkverbod. Ze verschillen duidelijk regelmatig van mening met mastodonten binnen de partij zoals Hans Wiegel. "Ik zou hen niet namens mij willen laten spreken", zegt Thiessen.
De drie denken te staan voor een bredere beweging in de partij. Zo bleek op het laatste VVD-congres dat een meerderheid de maatregel om 100 kilometer per uur te gaan rijden vanwege de stikstofuitstoot, gewoon steunt. Ook werd er op dat festival positief gereageerd op een plan over dierenrechten.
Klassieke thema's onderstrepen
Hoewel partijleden, en ook VVD-fractievoorzitter Dijkhoff, nu het politieke midden af en toe opzoeken en afstand doen van klassieke liberale standpunten, is het de vraag in hoeverre de VVD'ers dat in de campagne voor de verkiezingen van maart volgend jaar ook durven.
Uit angst voor concurrentie van Forum voor Democratie en het CDA kan een campagneteam rond Rutte, als hij weer lijsttrekker wordt, opnieuw ervoor kiezen om vooral de klassiek rechtse thema's te onderstrepen.
