In de winkel afrekenen met je smartphone of smartwatch wordt steeds gebruikelijker. Oktober was een recordmaand qua pinbetalingen met mobiele telefoons, blijkt uit cijfers die Betaalvereniging Nederland heeft opgevraagd voor Nieuwsuur.
Er werd in oktober in totaal meer dan 400 miljoen keer gepind, ook een record. Daarvan waren 300 miljoen betalingen contactloos, eveneens een record. 15 Miljoen van die contactloze betalingen gebeurden door middel van een smartphone.
Dit aantal is nog relatief klein, maar "het is een hele steile stijging ten opzichte van een half jaar geleden, vóór de introductie van Apple Pay in juni", zegt Gijs Boudewijn. Hij is adjunct-directeur van Betaalvereniging Nederland, die het betalingsverkeer in Nederland regelt.
Ondanks dat pinnen met Android-toestellen al jaren mogelijk is, lijkt Apple Pay dus de definitieve doorbraak van smartphonebetalingen in Nederland. Op bijna de helft van de Nederlandse smartphones staat inmiddels een app voor mobiel betalen geïnstalleerd.
Op 11 juni werd Apple Pay beschikbaar in Nederland bij ING. Na onder andere ABN Amro en Bunq kwam daar afgelopen week de Rabobank bij.
"We hebben heel veel klanten die Apple Pay graag gebruiken, soms hebben we wel honderden klanten per minuut die het installeren", zegt Michiel Kwaaitaal, directeur Betalen bij Rabobank.
De bank heeft voor Android-telefoons de eigen Rabo-wallet ontwikkeld, maar voor iPhones heeft het geen andere keuze dan mee te doen met Apple Pay. "Bij Apple kunnen we geen eigen app bouwen omdat we daar geen toegang hebben tot de NFC-chip die erin zit, dat loopt via Apple."
Digitale portemonnees die door banken en andere bedrijven zelf zijn ontwikkeld, krijgen geen toegang van Apple. Banken die mobiel pinnen willen aanbieden aan hun klanten met iPhones, worden dus gedwongen gebruik te maken van Apple Pay. Volgens de Financial Times betalen banken 0,15 procent van iedere transactie aan het techbedrijf. Er is dus veel geld mee gemoeid.
Machtsmisbruik?
De machtspositie die Apple hiermee voor zichzelf creëert, roept vragen op. "Op grond van het mededingingsrecht mag je geen misbruik maken van je machtspositie door bijvoorbeeld de markt gesloten te houden voor je concurrenten", zegt Annemieke van der Beek, advocaat mededingingsrecht. "En dat is nu het vermoeden, dat Apple de wallet-markt gesloten houdt voor concurrenten."
Onlangs stelde Eurocommissaris Margrethe Vestager van Mededinging hierover vragen aan Apple. Ze wil weten of het bedrijf zijn eigen dienst bevoordeelt boven andere betaalmethoden. Ook de Nederlandse toezichthouder ACM onderzoekt of betaaldiensten van techbedrijven wel genoeg ruimte overlaten voor kleine bedrijven op de Nederlandse betaalmarkt.
Ondanks deze bezwaren lijkt de opmars van smartphonepinnen niet te stuiten. Al is de pinpas zeker nog niet ten dode opgeschreven, denkt Boudewijn. "Sommige mensen vinden de smartphone niet fijn of onhandig en hebben toch liever dat pasje. Daar komt nog bij dat je wel een infrastructuur moet hebben voor contactloos betalen en niet over de hele wereld is dat het geval. Zeker niet buiten Europa, daar zul je nog steeds je pasje moeten gebruiken."
Kijk ook de reportage in Nieuwsuur:
