Privacyorganisatie Bits of Freedom en brancheorganisatie Stichting Digitale Infrastructuur Nederland (DINL) reageren verontrust op de oproep van minister Ferd Grapperhaus om justitie toegang te geven tot versleutelde chatberichten op diensten als WhatsApp en Telegram.
DINL vertegenwoordigt bedrijven die het internetverkeer regelen, zoals datacenters. De organisatie noemt het idee van de minister "ineffectief, onnodig breed en volstrekt onwenselijk".
Bits of Freedom vindt het idee 'zorgwekkend'. "Je kunt encryptie niet een klein beetje verzwakken", zegt Rejo Zenger, beleidsadviseur bij de internetwaakhond. "Een achterdeur gaat vroeg of laat misbruikt worden door derden."
Toegang bij kinderporno
Bij end-to-end-encryption (E2EE) worden berichten zo versleuteld dat alleen de ontvanger en verzender de inhoud kan lezen. Telegram en Whatsapp doen dit bijvoorbeeld, en Facebook Messenger en Instagram Messenger worden binnenkort standaard versleuteld. Grapperhaus schaart zich achter Australië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten die opsporingsdiensten toegang willen geven tot de gespreksinhoud, als er verdenkingen zijn van criminele activiteiten.
Grapperhaus wil specifiek dat justitie toegang krijgt bij verdenkingen van kinderporno. Sociale mediabedrijven zouden een sleutel moeten hebben die kan worden gevorderd door de rechter-commissaris, zei hij tegen Nieuwsuur. Gisteren uitten internetveiligheidsexperts al hun vrees dat zo'n masterkey in de verkeerde handen kan vallen.
Ook volgens DINL staat dat risico totaal niet in verhouding tot de mogelijke voordelen. "Het hele encryptiesysteem wordt waardeloos als je een achterdeurtje maakt", zegt Michiel Steltman van DINL. Verder stelt de organisatie: "De essentie van E2EE is nu juist dat er geen mogelijkheden zijn om onderschepte communicatie in te zien. Bij de introductie van een tussenstap of moedersleutel om dat toch mogelijk te maken valt nooit te garanderen dat anderen die niet kunnen misbruiken. Er ontstaat een reële kans dat vertrouwelijke communicatie van miljoenen burgers en bedrijven alsnog op straat komt te liggen."
Hacken
Bovendien heeft justitie al een hackbevoegdheid, zegt Zenger. "Dan kunnen ze een apparaat hacken en kun je alsnog encrypte chats meelezen. Waarom zetten ze die nieuwe bevoegdheid niet gewoon in?" Steltman: "Heeft de minister wel vertrouwen in zijn eigen aanpak van kinderporno?"
Twee keer per jaar overlegt DINL met de minister en met partijen zoals Google en Facebook en het EOKM over de aanpak van online kinderporno. "Daar is dit idee nooit ter sprake gekomen", zegt Steltman. "We hebben de minister gevraagd om toe te lichten hoe zijn voorstel zich verhoudt tot onze samenwerking."
