Voor het eerst sinds de economische crisis zal er volgend jaar waarschijnlijk sprake zijn van krimp van de bouwproductie. Oorzaak: de stikstofcrisis waardoor veel vergunningen niet worden verleend en bouwprojecten stilliggen of vertraging oplopen.
"Er waren hoge economische groeiverwachtingen voor de bouw, maar dat slaat nu om naar lichte krimp", zegt Taco van Hoek, directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). "De krimp is niet vergelijkbaar met de economische crisis, maar het is wel een opvallend snelle omslag."
Het EIB onderzocht voor de komende jaren de effecten van de stikstofproblematiek op bouwprojecten. Veel projecten dichtbij natuurgebieden worden uitgesteld, waardoor in 2021 10.000 minder woningen worden opgeleverd. De hele bouwproductie is in 2020 en 2021 zo'n drie procent minder dan als er geen stikstofprobleem zou zijn geweest.
Bovendien dreigt er een verlies van duizenden banen. De werkgelegenheid in de bouw is in 2020 en 2021 10.000 tot 12.000 voltijdsbanen minder dan als er geen stikstofprobleem was geweest. Doordat bouwprojecten later worden ingehaald, is er in 2022 en 2023 juist iets méér werk in de bouw dan zonder stikstofprobleem.
Veel schade al een feit
Een groot deel van de schade is al aangericht, aldus het EIB. Al sinds het voorjaar, toen de Raad van State oordeelde dat het Nederlandse stikstofbeleid niet deugt, worden geen vergunningen verleend aan projecten dichtbij Natura 2000-gebieden. Zelfs als de regering nu met een oplossing komt en de vergunningverlening weer op gang komt, is een groot deel van de economische schade al een feit.
Het ironische is: de bouw wordt door de stikstofcrisis relatief hard geraakt, terwijl de sector maar een klein aandeel heeft in de problematiek. De bouw stoot vergeleken met landbouw en verkeer weinig stikstof uit, maar door de uitspraak van de Raad van State mag er rondom Natura 2000-gebieden helemaal geen stikstofneerslag bijkomen.
Een oplossing voor de problemen bij de bouw zou dan ook een herinvoering van de drempelwaarde zijn, iets wat minister Carola Schouten vandaag zei te overwegen voor kleinere bouwprojecten. Daardoor zouden projecten waarbij de stikstofuitstoot onder een bepaalde waarde blijft, toch door mogen gaan. EIB-directeur Van Hoek: "Een beetje stikstof mogen uitstoten tijdens de bouw zou helpen voor projecten die wat verder van natuurgebieden liggen."
In Nieuwsuur waren Taco van Hoek en staatssecretaris Stientje van Veldhoven te gast:
