Ondanks de steeds chaotischer situatie in Syrië blijven de coalitiepartijen verdeeld over het terughalen van Nederlandse kinderen van IS-strijders. In Den Haag is vanavond een debat over de situatie in Syrië. Ook andere landen halen niet of nauwelijks IS-kinderen terug.
Een oplossing voor de IS-kinderen die vastzitten in Syrië is keihard nodig, zegt de Amerikaans-Roemeense journalist Rukmini Callimachi. Zij interviewde jarenlang IS-strijders en -aanhangers voor The New York Times. Ze maakte de prijswinnende podcast Caliphate, waarin ze verslag deed over Islamitische Staat.
"Als die kinderen in het noorden van Syrië blijven kunnen ze over een paar jaar, wanneer het tieners zijn, de wapens oppakken voor hun groep. Het is eigenlijk een leger in afwachting. We konden dit al jaren zien aankomen maar we lijken nog altijd volledig onvoorbereid op dit probleem."
'Vrouwen en kinderen basis van IS'
Afgelopen weekend ontsnapten honderden IS-vrouwen en hun kinderen uit een Syrisch detentiekamp bij de plaats Ain Issa, niet ver van de Turkse grens. De Koerdische YPG-strijders die het kamp bewaken, wezen al langer op het risico dat de IS'ers zouden ontsnappen.
Ain Issa werd sinds woensdag gebombardeerd door Turkse troepen die oprukken in het noorden van Syrië. De Koerdische strijders vrezen dat ze de detentiekampen met IS'ers niet langer kunnen beveiligen. "Gelukkig zijn er geen berichten van ontsnappingen uit gevangenissen met mannelijke IS'ers", zegt Callimachi.
Maar dat honderden vrouwen en kinderen zijn ontsnapt is volgens haar al gevaarlijk genoeg. "We moeten onthouden dat dit niet zomaar een klassieke terroristische organisatie is, maar een entiteit die een staat probeerde te bouwen. Je kunt geen staat hebben zonder families, zonder vrouwen en kinderen. IS gedijt op vrouwen. En nu zijn er mogelijk 800 vrouwen en kinderen op vrije voeten."
Welpen van het kalifaat
Bovendien is er het gevaar dat kinderen worden getraind om later zelf strijder te worden. "IS heeft heel duidelijk gemaakt dat ze kinderen als hun toekomst zien", zegt Callimachi. "Ze hebben verscheidene video's gepubliceerd waarin ze de kinderen 'de welpen van het kalifaat' noemen. IS is een groep die onschuld gebruikt, kindsoldaten gebruikt en hen radicaliseert, hun leert te moorden en vreselijke daden uit te voeren."
"Deze kinderen zijn helaas onschuldigen die gevangen zitten in deze puinhoop. Het probleem is natuurlijk wat landen met deze kinderen moeten doen. Is er familie die hen kan opvangen en zo ja, staan die familieleden volledig los van IS? Maar als je de kinderen in Syrië laat, is er het gevaar dat ze opgroeien in een geradicaliseerd milieu en dat ze zelf radicaliseren."
'We zagen dit probleem al lang aankomen'
Callimachi twijfelt er niet aan dat IS zich herpakt en weer kan groeien nu de situatie in Noord-Syrië chaotisch is. "De winnaars deze week zijn IS, het Assad-regime en mogelijk Turkije. De verliezers zijn de VS, de anti-IS-coalitie, de Koerden en burgers in dit gebied en de Europese landen die mogelijk aangevallen worden door deze IS'ers."
Als Europa deze situatie rond IS-gevangenen had willen voorkomen, hadden landen veel eerder moeten ingrijpen, zegt de journalist. "We hebben dit probleem zich al vijf jaar zien ontwikkelen. IS riep voor het eerst het kalifaat uit in 2014. We zijn volledig onvoorbereid op de situatie waarin we nu zitten. Europese landen hebben geen deradicaliseringsprogramma's voor deze categorie mensen. In veel gevallen hebben we niet eens een wettelijk kader om hen terug te halen."
Kijk hier het interview met Callimachi in Nieuwsuur:
