Een Haagse rechtbank buigt zich op dit moment over een unieke zaak: een proces tegen twee Israëlische oud-generaals die verantwoordelijk worden gehouden voor een bombardement in Gaza-stad waarbij meerdere burgers zijn gedood. Vanuit Israël wordt gewaarschuwd voor "spanningen" als de rechtszaak wordt doorgezet.
De zaak is aangespannen door Ismail Ziada, een Nederlandse Palestijn die al jaren in Den Haag woont. In 2014 komen zes familieleden van hem om als hun woonhuis wordt getroffen bij luchtaanvallen van het Israëlische leger. Op dat moment vecht Israël in Gaza een oorlog uit tegen Hamas, dat daar aan de macht is.
Ziada heeft de twee mannen die destijds opdracht gaven tot de aanval aangeklaagd en eist een schadevergoeding voor zijn verlies. Hij stapte naar een Nederlandse rechtbank, omdat Palestijnen in Israël geen mogelijkheid zouden hebben om naar een Israëlische rechter te stappen. Iets wat door Israël wordt ontkend.
Oorlogsmisdaad
Volgens advocaat Liesbeth Zegveld, die Ziada bijstaat, hebben de verantwoordelijke generaals met de aanval op het woonhuis in Gaza-stad een oorlogsmisdaad begaan, omdat het een burgerdoel betrof. De bejaarde moeder van Ziada, drie broers, een neefje en een schoonzus werden gedood.
Volgens Israël was er geen sprake van een oorlogsmisdaad, omdat er in het huis een commandocentrum van Hamas zou hebben gezeten. "Het werd gebruikt voor militaire operaties, op een dag dat er 126 raketten zijn afgevuurd op Israël", zegt Roy Schondorf, plaatsvervangend procureur-generaal van Israël.
Twee van Ziada's broers zouden volgens Israël lid zijn geweest van Hamas. Het lidmaatschap van één van de broers is door Hamas bevestigd. Schondorf spreekt van "een wettige operatie zoals je die bij elk gewapend conflict ziet". Volgens hem wist Israël niet dat er ook burgers in het huis waren, maar was de aanval gerechtvaardigd omdat het commandocentrum een bedreiging vormde voor Israël.
Advocaat Zegveld noemt de aanval "een volstrekt verkeerde afweging". Volgens haar had Israël moeten wachten tot het doelwit het huis uit was om te voorkomen dat er burgerslachtoffers zouden vallen. "Dan bombardeer je zo iemand maar op straat, daar zijn ze prima toe in staat."
Afgelopen maand startte de rechtszaak tegen de twee oud-generaals. De mannen kwamen niet zelf opdagen, maar werden vertegenwoordigd door een door Israël ingehuurd advocatenkantoor. Israël beroept zich op immuniteit voor de oud-generaals, omdat zij in dienst waren van het leger dat de Israëlische aanval op Gaza uitvoerde.
Volgens Zegveld kan er geen sprake zijn van immuniteit, omdat het gaat om een oorlogsmisdaad. In dat geval zouden de oud-generaals persoonlijk aansprakelijk zijn en een schadevergoeding moeten betalen aan Ziada.
Spanningen
Israël waarschuwt dat de relaties met Nederland mogelijk worden geschaad als de rechtszaak doorgaat. "Als een Nederlandse rechter deze zaak wil vervolgen, is het hek van de dam wat rechtszaken over conflicten wereldwijd betreft. Die spant men dan in Nederland aan", zegt Schondorf. "En iemand kan het precedent gebruiken voor rechters in andere landen om Nederlanders te vervolgen. Het zal hoe dan ook zorgen voor onnodige spanningen tussen onze landen."
Eind januari besluit de rechtbank in Den Haag of zij ontvankelijk is in deze zaak.
