Annemarie Kas
correspondent Indonesië
Annemarie Kas
correspondent Indonesië
De inschrijvingen zijn geopend: afgelopen week heeft het Indonesische ministerie van Publieke Werken een ontwerpwedstrijd uitgeschreven voor de nieuwe hoofdstad van het land. De deadline is eind november en al vóór het einde van het jaar moeten de winnaars bekend zijn. Er zijn zelfs prijzen aan verbonden, in totaal een bedrag van 5 miljard roepia, omgerekend ongeveer 320.000 euro.
Het ontwerp van de nieuwe hoofdstad moet volgens het ministerie de "nationale identiteit" van Indonesië weerspiegelen. En het moet een "slimme, moderne stad" worden "die aan internationale standaarden voldoet", met oog voor duurzaamheid.
Al tientallen jaren wordt over het verhuizen van de Indonesische hoofdstad gesproken, maar nu lijkt het onder president Joko Widodo serieus te gaan gebeuren. De huidige hoofdstad Jakarta voldoet volgens hem niet meer. De miljoenenstad kampt met allerlei problemen, van overstromingen tot vastgelopen verkeer en het wegzakken in de grond, door verkeerd gebruik van het grondwater.
Duurzame stad
In Oost-Kalimantan, een provincie op het Indonesische deel van het eiland Borneo, zijn twee districten aangewezen als locatie voor de nieuwe hoofdstad. Het hele gebied is zo'n 180.000 hectare groot, maar de bedoeling is om met een kern van zo'n 5.000 hectare te beginnen. De bouw zou volgend jaar van start moeten gaan: eerst het presidentieel paleis en de ministeries, daarna de rest.
In de ontwerpwedstrijd mag dan staan dat het een duurzame stad moet worden, de gouverneur van de provincie waar de nieuwe hoofdstad komt, lijkt daar tijdens een interview over de nieuwe hoofdstad weinig waarde aan te hechten. "De internationale gemeenschap kijkt met alles mee", zegt hij. Dáárom moet de overheid rekening volgens hem houden met de natuur en beschermd gebied.
Specifieke zorgen hebben natuur- en milieuorganisaties over de leefomgeving van de orang oetans in Kalimantan. In het aangewezen gebied waar de hoofdstad moet komen, leven geen orang oetans meer. Maar de extra economische ontwikkelingen in de omgeving van die nieuwe stad betekenen wel een risico, zegt Pradarma Rupang van milieuorganisatie Jatam. "Het beschermde gebied waar orang oetans leven, ligt náást het gebied waar de nieuwe hoofdstad moet komen."
Dat is nu ook al aan de hand met de vele houtkap en mijnbouw in de provincie, zegt Rupang: "Dieren worden verstoord in hun leefomgeving." Dit gaat ook op voor de vissoorten in de rivieren die uitmonden in zee aan de oostkust van het eiland. Er leven zeldzame zeekoeien die nu al met uitsterven worden bedreigd, mede door de drukke scheepvaart.
Nationalistische wens
De kosten van de nieuwe stad worden op ongeveer 33 miljard dollar geschat. De overheid wil dat niet allemaal zelf gaan betalen. Het is de bedoeling dat ook bedrijven en projectontwikkelaars investeren. De meeste grond is nu al in handen van de staat, al heeft die voor een substantieel deel van de grond ook nog langjarige contracten met grote bedrijven lopen. Die moeten worden afgekocht. Critici waarschuwen dat de bouw ook grote kansen biedt voor corruptie, een diep geworteld probleem in Indonesië.
Jakarta blijft ook in de toekomst het commerciële hart van het land, de nieuwe hoofdstad moet vooral het administratieve centrum worden. Met deze nieuwe hoofdstad gaat ook een sluimerende nationalistische wens van presidenten vóór Joko Widodo in vervulling. Jakarta is ooit door de Nederlanders aangewezen als hoofdstad. Met deze nieuwe plek wordt met die koloniale erfenis afgerekend.
