Buitenlandse economen zijn het erover eens: het wordt tijd dat de Nederlandse regering geld gaat investeren in de economie. Na jarenlang bezuinigen kent Nederland nu al enkele jaren een begrotingsoverschot en een afgenomen staatsschuld. Economen roepen Nederland nu op om te besteden.
Komende dinsdag zal uit de miljoenennota blijken hoe ver het kabinet gaat met haar investeringsplannen. De laatste weken kwamen er al berichten naar buiten over een investeringsfonds van tientallen miljarden dat met Prinsjesdag bekend zal worden gemaakt. De Staat zal daarvoor flink extra moeten lenen, wat momenteel erg aantrekkelijk is door de negatieve rente.
Voortouw
Grote investeringen in bijvoorbeeld infrastructuur moeten worden betaald uit dit fonds. De Belgische econoom Paul de Grauwe is niet tegen zo'n investeringsfonds, maar waarschuwt dat we niet te lang moeten wachten met daadwerkelijk investeren. "Het kan jaren duren voordat de plannen werkelijkheid worden. Besluiten waarin je gaat investeren, is iets wat je vandaag zou moeten doen."
Schuld is in Duitsland en Nederland iets negatiefs. Dat heeft religieuze en culturele oorzaken.
Het lijkt er dus op dat Nederland breekt met haar jarenlange zuinige beleid. Dit beleid werd door buitenlandse economen bekritiseerd. Ze verweten de regering dat het te veel gericht is op het aflossen van de staatsschuld en dat er te weinig werd geïnvesteerd.
Volgens De Grauwe hebben Nederland, maar ook Duitsland de verantwoordelijkheid om te investeren in de Europese economie. "De EU en de Eurozone zijn een geheel. Als Nederland en Duitsland de middelen hebben, maar weigeren te stimuleren, dan worden andere landen verder in een recessie geduwd. Landen die een leidinggevende positie hebben moeten het voortouw nemen."
Staatsschuld
Ook aanstaand ECB-baas Christine Lagarde laakt het Nederlandse beleid. Begin september riep ze de Nederlandse en Duitse overheid op om meer uit te geven aan infrastructuur. Nederland kent al enkele jaren een begrotingsoverschot. Dit jaar is dat naar verwachting 1.2 procent.
Dit terwijl landen binnen de eurozone juist een tekort op hun rekening mogen hebben tot 3 procent. Ook de staatsschuld is in 2018 teruggebracht tot 52,4 procent van het bbp, ver onder de grens van de voorgeschreven 60 procent. Ter vergelijking: België heeft een staatsschuld van 102 procent%, Griekenland maar liefst 181,1 procent.
Advies
De Griekse econome Maria Demertzis, werkzaam bij de gerenommeerde denktank Bruegel, werkte zelf zestien jaar voor de Nederlandse Bank en zag van dichtbij dat Nederland niet zo snel investeert. "Schuld is in Duitsland en Nederland iets negatiefs. Dat heeft religieuze en culturele oorzaken."
Demertzis weet wel waar zij het geld in zou investeren als zij het voor het zeggen had. "Topprioriteit voor Europa én de wereld is klimaatverandering. Vind het geld om klimaatbeleid te maken. Versnel de energietransitie en deel de kosten met de samenleving. Dat zou mijn advies zijn."
