De standaardmethode om hartstoornissen bij sporters vroegtijdig op te sporen is verouderd, stellen cardiologen van het Amsterdam UMC. Het ziekenhuis gaat onderzoeken hoe de hartscreening kan worden verbeterd.
Daarmee willen de cardiologen voorkomen dat ongelukken gebeuren op het sportveld, zoals de hartstilstand van Ajax-speler Abdelhak Nouri vandaag precies twee jaar geleden.
Samen met onder meer sportkoepel NOC*NSF, Amsterdam Movement Sciences en het Sportmedisch Centrum Papendal gaan de cardiologen een groep van bijna 800 potentiële olympiërs screenen met nieuwe technieken, zoals cardiogenetica, MRI-scans en echocardiografie.
Uiteindelijk hoopt men zo in kaart te brengen wat de beste methode is om verborgen gebreken aan het hart te ontdekken.
"Over een paar jaar weten we veel beter hoe het hart van een topsporter werkt en eruitziet", vertelt cardioloog Harald Jørstad. Vanuit het Amsterdamse ziekenhuis zal hij de kar trekken bij dit onderzoek, dat dit jaar moet beginnen.
Verouderd protocol
Cardiologen begonnen de zoektocht naar betere hartscreening vanuit onvrede. Ze zien dat een groot gedeelte van de sportwereld werkt met een protocol dat al sinds 2004 bestaat, maar nooit echt is herzien.
Dit zogenoemde Lausanne-protocol (vernoemd naar de plek waar het bedacht werd: het hoofdkantoor van het Olympisch Comité in Lausanne) is een standaardwerkwijze om hartproblemen vroeg te ontdekken. Het protocol bestaat uit een vaste combinatie van vragenlijsten, lichamelijk oefening en een hartfilmpje.
Nu, vijftien jaar later, vinden de cardiologen van het UMC Amsterdam dat het tijd is voor aanpassingen. Hoewel er in de afgelopen jaren diverse technieken zijn bijgekomen om efficiënter en sneller stoornissen op te sporen, is het protocol nooit aangepast.
Ook is er onder sportcardiologen over de hele wereld verdeeldheid over welke techniek het beste werkt voor het screenen van sporters. Met dit nieuwe initiatief moet daar nu een eind aan komen.
"Het hartfilmpje levert niet genoeg informatie op", stelt Jørstad. "En andere onderzoeken die we toen hadden waren óf ontzettend moeilijk, óf extreem duur. Nu kun je echo's overal maken. MRI's kunnen sneller en accurater. We kunnen de genen testen, we kunnen invasieve testen doen. We zien: hoe beter de techniek wordt, hoe beter we begrijpen hoe het hart in elkaar zit."
Nouri
Het onderzoek kan niet los gezien worden van het drama met voetballer Nouri, vandaag exact twee jaar geleden. De toen twintigjarige Ajacied viel op 8 juli 2017 tijdens een oefenduel in Oostenrijk plots neer op het veld door een hartstilstand, ondanks uitgebreide screening volgens het Lausanne-protocol.
Na een periode in het AMC (zo heette het UMC Amsterdam tot vorig jaar) verzorgen zijn familieleden hem momenteel thuis.
Volgens cardioloog Jørstad speelt de relatie tussen het ziekenhuis en de voetballer een rol om nu onderzoek te doen. Al is hij er óók van overtuigd dat dit initiatief gestart had kunnen worden vanuit een willekeurig ander ziekenhuis.
"De motivatie was heel groot om iets te doen", Jørstad doelt hierbij op het verbeteren van hartscreenings. "Zo'n ingrijpende gebeurtenis schudt iedereen wakker."
Of Nouri niets was overkomen met een betere screening is maar de vraag. "Geen enkele screening is perfect", zegt Jørstad. Door een samenloop van omstandigheden kan er altijd iemand door de keuring glippen. "Maar we hopen dat we vergelijkbare incidenten in de toekomst beter kunnen voorkomen, als we goed onderzoek doen."
