Zuid-Afrika gaat morgen naar de stembus, 25 jaar nadat het ANC van Nelson Mandela aan de macht kwam. De regeringspartij hoopt definitief af te rekenen met de negen regeerjaren van president Jacob Zuma, die werden getekend door corruptie en wanbeleid en de plundering van staatsbedrijven.
Zuma moest vorig jaar aftreden op last van zijn eigen partij het ANC. Correspondent Bram Vermeulen zocht hem op, voor zijn eerste grote interview sinds zijn gedwongen vertrek. Hoe is het Jacob Zuma sindsdien vergaan?
In het interview bijt Zuma flink van zich af. Volgens hem zijn alle beschuldigingen van corruptie simpelweg niet waar. "Over die negen jaar, ik denk dat het niet klopt. Het is niet waar. Die negen jaar zijn zinvol geweest. Niet corrupt. Het zijn corrupte mensen die dat over mij zeggen."
Ik denk dat er veel dingen zijn die Zuma heeft bereikt.
De oud-president en oud-partijleider zegt dat niemand ook maar het minste bewijs heeft geleverd dat hij corrupt is geweest. "Het is propaganda. Om mijn naam te ondermijnen. Mijn integriteit. Maar niemand heeft nog gezegd: dit is wat Zuma heeft gedaan. Niks. Helemaal niks. Dus waarom moet ik mij daar zorgen over maken?"
Sinds het aftreden van Zuma worden tal van corruptieschandalen onderzocht. En de rechter wil ook dat Zuma verantwoording komt afleggen. "Hoe is het land daarmee geholpen", zegt Zuma. "Hoe zijn de arme mensen daarmee geholpen? Dat is de test. Als je aan het einde van de rit moet zeggen: wat heb je bereikt. Daar moeten we dan op een ander moment nog over spreken."
Belastinggeld
Zuma wordt in verband gebracht met corruptie en witwassen. In totaal lopen er meer dan 700 aanklachten tegen hem. Veel Zuid-Afrikanen vinden dat Zuma het land alleen maar slechte dingen heeft gebracht.
"Dat is hun mening. En die wordt beïnvloed door de media, om eerlijk te zijn. Ik ben het er niet mee eens. Ik denk dat er veel dingen zijn die Zuma heeft bereikt", zegt hij.
Zuma spreekt vanuit zijn villa in Nkandla, op het platteland van de oostelijke provincie KwaZulu Natal. Een van de schandalen gaat over de verbouwing van die villa van zo'n 16 miljoen euro, betaald met Zuid-Afrikaans belastinggeld. Officieel om het huis te beveiligen, maar een deel van de renovatie had niets met beveiliging te maken. Op last van de rechter moet hij nu een deel terugbetalen.
"Terugbetalen is een verkeerde uitdrukking. Ik heb geen geld gestolen, dat nu door mij moet worden terugbetaald. Ik heb dat niet gedaan. Er waren drie instanties die Nkandla hebben onderzocht. Niemand heeft gezegd dat ik ook maar een cent ontvangen heb. Ik zeg dat ik nooit een cent heb ontvangen."
Dat is waar het mij allemaal om te doen was. Niet om president te zijn. Maar om als dienaar van het ANC het beleid van de partij te kunnen uitvoeren.
Er is nu een rechtszaak wegens corruptie tegen Zuma gaande. Is hij bang om naar de gevangenis te gaan? "Ik heb al eens tien jaar in de gevangenis gezeten [tijdens de strijd tegen apartheid]. Het issue is niet of ik bang ben. Maar: wat heb ik gedaan? Welke misdaad heb ik begaan. Dat is het grote punt. De gevangenis is er voor mensen die misdrijven plegen. Heb ik een misdrijf gepleegd?", vraagt hij terwijl hij zijn hoofd schudt.
Het presidentschap mist hij niet. "Nee, niet per se. Maar om het beleid van het ANC te kunnen uitvoeren, had ik nog wel een nieuwe kans gewild. Dat is waar het mij allemaal om te doen was. Niet om president te zijn. Maar om als dienaar van het ANC het beleid van de partij te kunnen uitvoeren. Als ik die kans zou hebben gehad, dan waren we verder gekomen."
