De gemeente Amersfoort wil in 2030 aardgasvrij zijn. Dat is twintig jaar eerder dan de landelijke ambitie. De wijk Schothorst-Zuid is als eerste aan de beurt. De gemeente ervaart verdeeldheid onder haar inwoners: de ene groep vraagt zich af waarom het zo lang duurt, anderen vinden juist dat de gemeente veel te hard van stapel loopt.
"We willen deze transitie samen met de bewoners doen. Daarom gaan we nu al met ze in gesprek'', aldus wethouder Astrid Janssen. Maar dat zorgt onder een deel van de bewoners juist voor onrust. Hoe de gemeente het precies wil organiseren en betalen, is namelijk niet duidelijk.
Mirjam Zevenboom woont in een jaren '70 woning en maakt zich zorgen over de snelheid waarmee de gemeente Amersfoort te werk gaat. ''Ik snap dat we van het gas af moeten. Daar ben ik ook voorstander van en ik begrijp dat je ergens moet beginnen. Mijn zorg is dat ik geen idee heb hoeveel ik moet betalen voor deze transitie. De gemeente kan mij daar ook geen duidelijkheid over geven", aldus de bewoner.
Betaalbaarheid
Wethouder Janssen geeft toe dat de gemeente nog niet precies weet hoe alles eruit komt te zien en hoe de betaalbaarheid moet worden gegarandeerd. Het idee is dat de investering om van het gas af te gaan, uiteindelijk wordt terugverdiend doordat je minder energiekosten hebt. Woonlastenneutraal wordt dat genoemd. ''Geloof mij: dat vind ik ook heel belangrijk'', zegt de wethouder op een bewonersbijeenkomst in Schothorst-Zuid. En met de snelheid valt het volgens haar wel mee: "Je hoeft echt niet morgen een aannemer te bellen. We gaan dit stapsgewijs doen.''
Tot 2030 denkt de gemeente na over verschillende financieringsmogelijkheden, zoals een lening afsluiten bij de gemeente of gebouwgebonden financiering. In dit laatste geval rust de lening niet op de bewoner, maar op het pand, en gaat de lening bij verkoop van het huis over op de nieuwe eigenaar. Deze vorm van lenen is met de huidige wetgeving echter nog niet mogelijk.
Voorbeeldhuizen
Voor bewoner Ben Nitrauw komen de plannen van zijn gemeente precies op het juiste moment. "Mijn huis is wel aan een upgrade toe. Het is een jaren 70 woning zonder zonnepanelen en met eerste generatie dubbelglas. Ik wil mijn huis graag isoleren, maar ik weet niet goed waar ik moet beginnen."
Ben is dan ook blij dat zijn wijk Schothorst-Zuid als eerste aan de beurt is. Hij heeft zijn huis beschikbaar gesteld voor een pilot waarbij vijftien huizen voor inwoners en installateurs als voorbeeld dienen voor de wijk. Van die huizen wordt een soort blauwdruk gemaakt voor verschillende opties om van het gas af te gaan. ''Een beetje avontuur vind ik wel leuk. Daarnaast wil ik mijn steentje bijdragen aan de duurzaamheid van de aarde.''
Risico voor draagvlak
De verdeeldheid en zorgen onder de Amersfoorters vormen een bedreiging voor het draagvlak, zegt Cindy van de Velde van Vereniging Eigen Huis. Zij liet een enquête uitvoeren onder bewoners in Schothorst-Zuid. "Over het algemeen staan onze leden positief tegenover het plan van Amersfoort om te verduurzamen. Maar doordat de gemeente al in 2030 CO2-neutraal wil zijn, dwing je huiseigenaren in feite om een koploperspositie in te nemen. Dat betekent veel risico's en onzekerheden. Met name de financiering is iets waar mensen van wakker liggen.''
Wethouder Janssen begrijpt de zorgen, maar is niet van plan om het tempo aan te passen. "Amersfoort heeft in 2009 al de ambitie uitgesproken om in 2030 CO2-neutraal te zijn. Dat heeft ons geholpen om stappen te zetten.''
Wel heeft ze een oproep aan de landelijke politiek: ''Het helpt ons en de mensen die bezorgd zijn als Den Haag het eensluidende geluid laat horen dat we hier samen de schouders onder zetten.''
