Ook volgens de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) mag de vliegramp met het toestel van Ethiopian Airlines niet aan de piloten toegeschreven worden. Het voorlopige rapport over de vlucht roept "ernstige twijfels" op met betrekking tot het certificeringsproces bij Boeing, laat de vereniging desgevraagd weten in een reactie.
De VNV twijfelt ook over het gebrek aan informatie en training van piloten over de systemen in de vliegtuigen. De vereniging roept op tot grondig onderzoek naar "het systeem dat de voorvallen mogelijk maakte". Met het meervoud 'voorvallen' wordt gedoeld op niet alleen de ramp in Ethiopië, maar ook die in Indonesië in oktober.
"De bemanning van Ethiopian vlucht 302 werd geconfronteerd met een complexe storing op een hoge snelheid en dicht bij de grond. Tijdens deze storing gaan er diverse signalen af, wat de werkdruk verhoogt en het analyseren van het probleem significant bemoeilijkt", zegt de VNV. De vakbond noemt ook de druk door het MCAS-systeem, een systeem dat automatisch de neus van een vliegtuig omlaag drukt als dat onder bepaalde omstandigheden in een te steile hoek aan het vliegen is.
Een wanhoopsdaad, denk ik. Ik had hetzelfde gedaan.
Ook Peter Lemme, oud-ingenieur van vliegtuigbouwer Boeing, denkt dat het MCAS-systeem een grote boosdoener is geweest bij de ramp in Ethiopië. Volgens Lemme bevestigt het rapport zelfs zijn tussentijdse analyse dat het neerstorten is veroorzaakt door het systeem. "De MCAS duwde het toestel in een duikvlucht", zo citeert Lemme het voorlopige onderzoeksrapport, dat de komende dag openbaar wordt maar waar hij een kopie van heeft gezien.
"De verwachting was dat ze met uitschakelen van de MCAS verder zouden kunnen vliegen naar hun bestemming. Maar uit de data blijkt dat na het omzetten van de schakelaar, ze de stabilisator niet konden trimmen", zegt Lemme.
De piloten hadden het systeem in eerste instantie uitgezet, maar toen toch weer aangezet omdat het toestel niet naar wens reageerde en nog steeds niet onder controle was. "Een wanhoopsdaad, denk ik. Ik had hetzelfde gedaan." De bemanning nam de juiste maatregelen, zegt Lemme. "Maar de corrigerende handelingen hebben niet geleid tot een succesvolle redding van het vliegtuig."
Lemme werkte eerder voor Boeing aan het automatische pilootsysteem van de 767 en postte onder de naam @Satcom_Guru een aantal analyses op Twitter over het falen van de 737 MAX van Lion Air in Indonesië. Die analyses lijken te kloppen, nu Lemme ook een kopie heeft gezien van het onderzoeksrapport van Boeing.
De oud-medewerker van Boeing is door justitie in de VS opgeroepen te getuigen voor een jury over informatie die hij heeft over de Boeing 737 MAX. Hij heeft zelf nooit aan de systemen van de 737 gewerkt. De hoorzitting staat gepland over een week, op 12 april.
Kijk hieronder naar het gesprek dat correspondent Arjen van der Horst had met Peter Lemme.