Het Europees Parlement heeft ingestemd met de nieuwe auteursrechtenrichtlijn die ervoor moet zorgen dat muzikanten, filmmakers en andere creatieven betaald krijgen voor hun werk dat op internetplatforms wordt aangeboden.
Over deze nieuwe richtlijn en dan vooral over Artikel 13 is al jaren veel discussie gaande. De wet houdt in dat socialemediaplatforms direct verantwoordelijk worden voor alle content die hun gebruikers uploaden wat betreft auteursrechten. Als gevolg hiervan kunnen deze platforms een automatisch uploadfilter gaan hanteren. En dat kan problemen opleveren voor gebruikers.
Dat zit zo: het filter moet content die auteursrechtelijk beschermd materiaal bevat automatisch gaan weren. Critici maken zich zorgen. Betekent dit het einde van het vrije internet?
Nuances
Ook Stefan Kulk, gepromoveerd op internetplatforms aan de Universiteit van Utrecht vindt de uploadfilters zorgelijk. Het is nog maar de vraag in hoeverre deze filters uitzonderingen op het auteursrecht kunnen onderscheiden, zoals parodieën of content met onderwijsdoeleinden. "Die filters hebben geen enkel gevoel voor humor en kunnen parodie niet van echt onderscheiden. Juist die nuances maken het auteursrecht zo fijnmazig."
Een andere zorg is het nóg groter worden van de macht van Facebook en Google. "Alleen zij zullen in staat blijken om adequate filters te installeren", zegt Kulk.
Zijn de uploadfilters dan de enige mogelijkheid om auteursrechtelijk beschermd materiaal te weren? Kulk: "Strikt juridisch staat het er niet met zoveel woorden, maar platforms moeten voorkomen dat ze materiaal zonder licenties hebben. Daar kunnen ze studenten voor inzetten om alles te controleren, maar dat is niet te doen. Er moet een techoplossing komen, en dan kom je al snel bij die filters."
Zorgen
Dat de uploadfilters problemen kunnen gaan opleveren voor gebruikers, weet ook Saskia van Dijk van Saskia's Dansschool. De dansschool uit Harmelen plaatst filmpjes op YouTube van choreografieën en gratis tutorials. En niet zonder succes: Saskia's Dansschool heeft bijna vijf miljoen abonnees op hun YouTube-kanaal en de filmpjes worden overal ter wereld bekeken.
Uiteraard is in deze filmpjes muziek te horen. Van Dijk is bang dat de filmpjes voortaan geweigerd zullen worden: "Het is nog heel onduidelijk wat er gaat gebeuren, maar ik maak me nu wel zorgen."
Volgens Kulk is de zorg van Van Dijk terecht: "Ja, ze zouden er last van kunnen krijgen. De muziek wordt openbaar gemaakt door de filmpjes, mensen kunnen er op die manier naar luisteren. Daar moet dus toestemming voor komen."
Boost
Muzikant en songwriter Arriën Molema is juist heel blij met de instemming van het Europees Parlement met de nieuwe richtlijnen. "We krijgen eindelijk een eerlijke vergoeding voor ons werk."
De verkoop van muziek is heel erg teruggelopen omdat muziek online beschikbaar is geworden. "Dat is prima, maar we moeten wel betaald worden. Nu valt er niet te onderhandelen, straks hebben we een veel betere uitgangspositie en kunnen we ervoor zorgen dat er eindelijk betaald wordt."
Dat duizenden mensen in Duitsland de straat op zijn gegaan om te protesteren tegen de nieuwe regels, begrijpt Molema wel. "De critici zijn bang dat er van alles misgaat, maar wie de tekst van de richtlijn goed leest zal zien dat dat niet nodig is. In mijn optiek is het een heel gebalanceerd wetsvoorstel waarbij iedereen evenveel teleurgesteld wordt. Zo gaat dat bij wetgeving."
Of het internet hierdoor minder vrij wordt? Molema denkt van niet: "Ik denk juist dat creativiteit hierdoor een boost krijgt."
