Zijn zowel de crash van het Ethiopian Airlines-toestel op 10 maart als de crash van het Lion Air-toestel afgelopen oktober te wijten aan gebreken in een nieuw veiligheidssysteem van de Boeing 737 MAX? Het Amerikaanse ministerie van Justitie onderzoekt de manier waarop het nieuwe toestel is goedgekeurd én de rol van de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA daarbij.
Boeing heeft in de goedkeuringsprocedure de eigen nieuwe vliegtuigen gekeurd. Vliegtuigen die zijn uitgerust met een nieuw automatisch veiligheidssysteem. Haast was geboden als gevolg van de concurrentiestrijd met Airbus die ook met een nieuw vliegtuig kwam, de Airbus a320neo. De luchtvaarautoriteit FAA stemde met de procedure in.
'Gevecht tegen computer verloren'
"Uiteindelijk hebben de piloten het gevecht tegen de computer verloren", zegt Joris Melkert, hoogleraar luchtvaarttechniek, over de Lion Air-crash. 189 mensen kwamen daarbij om het leven.
Waarschijnlijk werd die crash veroorzaakt door een defecte sensor in in het nieuwe MCAS-systeem. "Een nieuw stukje automatische piloot dat ingrijpt als het vliegtuig in een gevaarlijke vliegsituatie terechtkomt", legt Melkert uit. "Over de tweede crash, met het toestel van Ethiopian Airlines, weten we nog relatief weinig. Maar uit de gegevens die nu bekend zijn, lijkt het erop dat het vliegpad vergelijkbaar was."
Uit onderzoek van de Amerikaanse krant The Seattle Times blijkt dat de gebreken in het MCAS-systeem wellicht onopgemerkt bleven door een gebrekkige certificering. Mogelijk onder druk van de concurrentiestrijd met Airbus.
Boeing keurde MCAS-systeem zélf
The Seattle Times schrijft dat leidinggevenden bij de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA hun eigen ingenieurs in 2015 onder druk zetten. Ze moesten de veiligheidstests voor de certificering van onderdelen van het toestel door Boeing zélf laten uitvoeren.
De resultaten dienden vervolgens snel goedgekeurd te worden. Zo kon Boeing beter met een toestel van de grote Europese rivaal Airbus concurreren, schrijft de krant. De ontwikkeling van de vernieuwde MAX lag maanden achter op de Airbus A320neo. Melkert: "Dat is een van de dingen die onderzocht moet worden; heeft de druk van de markt een rol gespeeld?"
Het is op zichzelf niet ongebruikelijk dat een vliegtuigbouwer zijn eigen toestellen keurt. "Certificeren van een vliegtuig is heel specialistisch werk, en de echte kennis zit bij de bedrijven die de vliegtuigen maken", zegt Melkert. "Over de hele wereld is het toezicht van de autoriteiten wat meer op afstand."
"De vraag is nu: is dat toezicht niet te veel op afstand komen te staan? Het wordt continue gecheckt, en de vraag is of dat hier genoeg gebeurd is."
