Het leenstelsel blijft de politieke gemoederen bezighouden. Als het aan coalitiepartijen CDA en ChristenUnie ligt, wordt de studielening in een volgende kabinetsperiode afgeschaft. "Een studieschuld leidt tot extra stress bij studenten, boven op de druk die ze toch al voelen. We willen terug naar het oude systeem", zegt CDA-leider Sybrand Buma.
Hij vindt wel dat van studenten gevraagd mag worden dat ze hun best doen voor hun studie. "Want we stoppen als belastingbetalers veel geld in het studeren. Maar we zien dat er meer eisen worden gesteld. De studieduur is korter geworden en je zit met een studielening die je uiteindelijk wel af moet betalen."
Lange termijn
CU-leider Gert-Jan Segers zei een paar jaar geleden al dat het leenstelsel moet worden afgeschaft en blijft daarvoor pleiten. "Ik hoop oprecht dat het leenstelsel zijn langste tijd heeft gehad en dat we terugkeren naar de basisbeurs. Ik snap dat het iets is voor de lange termijn, maar ik wil jongeren graag meer ruimte geven."
Hij vindt dat studenten nu te veel onder druk staan. "Je ziet dat jongeren nu maar niet op kamers gaan of niet lid worden van een studentenvereniging. Alles om maar zo snel mogelijk af te studeren. Maar uiteindelijk leidt dat tot minder ontplooiing. We moeten juist in deze generatie investeren."
Het leenstelsel blijkt studenten ook financiële problemen op te leveren. Nadja Jungmann, lector Schulden en Incasso bij Hogeschool Utrecht, vertelt dat nieuw onderzoek uitwijst dat twee op de tien studenten op dit moment moeite heeft om rond te komen. "En een op de drie maakt zich grote zorgen over wat die studieschuld voor hun toekomst betekent."
Ze vragen zich af hoe ze hun schuld gaan afbetalen, maar ook wat voor impact de lening heeft op hun volwassen leven, zegt Jungmann. "Wat het bijvoorbeeld betekent voor het krijgen van een hypotheek. Ze kunnen niet goed overzien wat de gevolgen zijn van de bedragen die ze op dit moment lenen."
'Mijn studie kost ook geld'
De 18-jarige Sophie de Jong, student kunst en economie in Utrecht, herkent dat. "Ik kijk af en toe wel hoe hoog mijn schuld is. Ik zit nu in mijn tweede studiejaar en ga richting de 10.000 euro. Maar ik moet nog twee jaar en ik weet dat ik moet lenen. Dus dat bedrag kan nog wel verdubbelen."
Eerder werkte ze meer naast haar studie, maar dat ging volgens haar ten koste van haar resultaten. "Mijn studie kost ook geld, dus daar wil ik niet te lang over doen. Daarom ben ik toch minder gaan werken, zodat ik mijn studie goed kan afmaken. Gelukkig ondersteunen mijn ouders me ook nog."
Volgens het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) heeft het leenstelsel meer nadelige effecten. "We zien dat de doorstroom van het mbo naar het hbo afneemt. En daarnaast blijkt uit recent onderzoek dat studenten die lenen vaker last hebben van psychische klachten, stress en druk", zegt voorzitter Tom van den Brink.
ISO hield een enquête onder bijna 600 hbo- en wo-studenten. Daaruit kwam naar voren dat studenten die geld lenen voor hun studie vaker extreem vermoeid en emotioneel uitgeput zijn en zich meer zorgen maken over het krijgen van een burn-out. Ook zien ze vaker af van sociale activiteiten door de hoge kosten.
Minister Ingrid van Engelshoven zei eerder dat de stress niet alleen met de financiën te maken heeft, maar ook met de keuzes die studenten moeten maken en de druk van sociale media. Uit het laatste onderzoek van het ministerie van Onderwijs blijkt juist dat studenten sinds 2012 minder problemen met financiën ervaren.
