Zwijgcontracten in de zorg: de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd noemt ze een belemmering voor openheid en transparantie en het ministerie van Volksgezondheid overweegt een wettelijk verbod. Toch worden er nog steeds zwijgcontracten tussen zorginstellingen en patiënten, cliënten of nabestaanden afgesloten. Dat blijkt uit onderzoek van Nieuwsuur.
De Inspectie heeft nu voor het eerst een melding gekregen over een zwijgcontract in de jeugdzorg. Eerder kwamen vooral contracten in de ziekenhuis-, gehandicapten- en ouderenzorg in het nieuws. De afgelopen anderhalf jaar zijn zeven nieuwe contracten gemeld bij de inspectie, waaronder deze. Het gaat om een contract dat Jeugdbescherming Gelderland eind 2017 afsloot met een man die als tiener werd misbruikt door zijn pleegvader.
Verbod
Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid schaart zich vanavond op Twitter achter het oordeel van de Inspectie. Eerder dreigde minister Schippers ook al met een verbod op zwijgcontracten. Dat kwam er nooit.
De Jeugdbescherming haalde de jongen niet direct weg bij de pleegvader: hij moest er nog twee maanden blijven wonen. Na een jarenlange worsteling voor erkenning krijgt hij, inmiddels volwassen, een schadevergoeding. Maar daarbij moet hij wel een zwijgcontract tekenen waarin staat dat hij met niemand mag praten over de zaak.
Dit contract had niet zo afgesloten mogen worden. Er staan dingen in die niet kunnen.
Volgens de Inspectie deugt het contract niet. "Een contract mag niet als je iemand belemmert in zijn vrijheid om erover te praten en om naar de pers te gaan", zegt hoofdinspecteur Joke de Vries tegen Nieuwsuur. "Dit had niet zo afgesloten mogen worden. Er staan dingen in die niet kunnen, die zo onduidelijk zijn dat we dit heel onwenselijk vinden."
Jeugdbescherming Gelderland zegt in een reactie dat de bepaling in het contract is opgenomen om "een streep te zetten onder het slepend dispuut over schadeclaim". Mede door het oordeel van de Inspectie zegt de organisatie nu tot het inzicht te zijn gekomen dat de bepaling beter anders geformuleerd had kunnen worden.
Screening pleegouders nog steeds een probleem
Naast het zwijgcontract zijn er meer aspecten van het dossier rondom deze pleegvader die de Inspectie zorgen baren. Zo is onduidelijk of de pleegvader genoeg gescreend was voor er kinderen en jongeren bij hem werden geplaatst. Dit is iets wat de Inspectie vaker ziet, zegt hoofdinspecteur De Vries.
"Ik vind het heel erg zorgelijk dat het nog steeds niet goed gaat. We weten echt al jaren wat de risico's zijn, maar de screening van pleegouders vinden wij nog steeds een probleem. Wij willen nogmaals de pleegzorgorganisaties oproepen om dat te verbeteren", zegt De Vries. "We gaan ook via toezicht kijken hoe het er nu voorstaat."
