CDA en D66 hebben nog steeds ernstige bezwaren tegen de brexit-noodwet van minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken. Blok wil de regering en ministers ruime bevoegdheden geven voor het geval de Britten de Europese Unie verlaten. Zo kan een minister een wet wijzigen of intrekken, zonder goedkeuring van het parlement en zonder advies van de Raad van State.
Na eerdere kritiek vanuit de Tweede Kamer heeft Blok enkele wijzigingen doorgevoerd, maar verschillende partijen vinden dit onvoldoende. D66 en CDA eisen dat de wet wordt aangepast, dat laten de coalitiepartijen weten aan Nieuwsuur. Ze vinden dat een minister nu te veel speelruimte krijgt.
Daarom eisen de partijen dat de extra bevoegdheden maar een half jaar gelden en dat alle maatregelen binnen tien weken alsnog door de Tweede Kamer moeten worden goedgekeurd, anders vervallen ze. "Het parlement kan niet volledig buitenspel worden gezet", zegt D66-Kamerlid Kees Verhoeven. "Met deze aanpassingen is het wetsvoorstel voldoende in balans."
'Brexit is een unieke gebeurtenis'
SP-Kamerlid Renske Leijten vindt de wet stoerdoenerij. "We willen allemaal dat de brexit zo goed mogelijk verloopt, maar dan moet je geen wetten maken waarvan niet duidelijk is waarvoor ze precies zijn." Ze vreest een precedentwerking. "Gaat de regering in een economische crisis dan zeggen: we moeten de democratie uitschakelen?"
Blok benadrukt dat de brexit een unieke gebeurtenis is en dat het kabinet daarom zo goed mogelijk voorbereid wil zijn en in speciale gevallen direct wil kunnen ingrijpen. "Je wil niet dat mensen die in een bijzondere situatie verkeren opeens vast komen te staan." Als voorbeeld noemt hij iemand die halverwege een medische behandeling is, of een vrachtwagen die met levende dieren vast staat bij de grens.
De minister wordt naar eigen zeggen regelmatig benaderd door bezorgde mensen. "Nederlanders in het Verenigd Koninkrijk of ondernemers die om hulp vragen. Met deze mensen in gedachten hebben we de wet gemaakt." Blok vindt niet dat het parlement hiermee buitenspel staat. "Het parlement kan ingrijpen, nadat de maatregel is genomen."
'Regels niet oprekken voor brexit'
Maar juist dat is volgens Wim Voermans, hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit van Leiden, het probleem. Als het parlement pas achteraf in beeld komt, gaat dat volgens hem tegen de grondwet in. "Je kan het parlement niet laten tekenen bij het kruisje. Zo werkt dat niet."
Hij vervolgt: "Een parlement moet kunnen meepraten en voorstellen kunnen wijzigen en dat is in deze noodwet helemaal weg. Nu is er alleen sprake van een nee of ja aan het einde van de rit." Volgens Voermans moeten we onze regels niet oprekken voor de brexit. "Dat is ongekend."
Volgende week praat de Tweede Kamer met minister Blok over het wetsvoorstel.
