De familie van Daniel Gallegos wist het na zijn overlijden zeker: hun man en vader had zijn lichaam willen afstaan aan de wetenschap. Jarenlang onderging hij allerlei medische behandelingen, onder meer voor diabetes. Het leek hen een mooi gebaar om artsen zijn lichaam te laten gebruiken voor training en opleiding. De werkelijkheid bleek weerbarstiger, omdat er aan het lichaam ook flink geld verdiend werd.
"Wanneer is het lichaam van mijn man handelswaar geworden? Gewoon iets dat je kan verkopen", vraagt zijn vrouw Marie zich nu vertwijfeld af.
"We kregen in januari een telefoontje van een journalist dat het hoofd van mijn man, samen met een aantal andere hoofden, in beslag was genomen op de luchthaven. Dat was het eerste teken dat we misschien te maken hadden met een schimmige business", vertelt Marie.
Na donatie bleek het hoofd van Daniel afzonderlijk verscheept naar een tandartsconferentie in Israël. Die conferentie zit de familie niet zozeer dwars. Wel de wijze van vervoer en het label dat op de doos zat. "Het bericht dat zijn hoofd samen met vier andere hoofden in een doos was gevonden was verbijsterend. Waren ze verpakt? Zijn ze er gewoon in gegooid?"
Donatie als goedkope optie
Het label van de doos - 'elektronica' - roept nog meer vragen op. "Waarom is het niet fatsoenlijk en met respect behandeld? Waarom werd het tegengehouden op de luchthaven?", zegt Marie. En daarnaast; ze hadden toch al een urn met as terug gekregen en die verstrooid op een militaire begraafplaats. Waarom zat Daniels hoofd daar dan niet bij?
Waar de familie inmiddels achter is: het lichaamsdonatiebedrijf dat zo bij hen aandrong op 'whole body donation', blijkt, geheel legaal, flink te verdienen aan de handel in lichaamsdelen. En dat is niet het enige. Vorig jaar bleek uit onderzoek van persbureau Reuters dat er bedrijven zijn die profiteren van het doorverkopen van lichaamsdelen van mensen die hun lichaam gratis ter beschikking van de wetenschap stellen.
Sommige van deze zogenoemde 'body brokers' benaderen specifiek arme gezinnen met als argument dat het scheelt in de begrafeniskosten. Ook met reclameslogans en spotjes op televisie wordt lichaamsdonatie als altruïstische en goedkope optie gepresenteerd.
Body brokers werken vaak samen met uitvaartcentra en ziekenhuizen, waar nabestaanden worden benaderd om het lichaam ter beschikking te stellen. "Je zit in een wervelstorm van emoties en dan moet je direct beslissen wat er met het lichaam moet gebeuren, want in het ziekenhuis kan hij niet blijven. Wat kunnen we betalen? Wat zijn de opties? Dat vroegen we ons af", vertelt de zoon van Daniel, Isaac. "Direct na zijn overlijden werden we al benaderd door het bedrijf en we waren er toen van overtuigd dat hij dit had gewild."
Maar wat families vaak niet wordt verteld, is dat de lichaamsdelen wereldwijd worden verkocht. Ook zouden de formulieren waarop nabestaanden toestemming moeten geven voor bepaalde onderzoeken, zoals het testen van nieuwe munitie, niet altijd op orde zijn geweest. De FBI doet nu onderzoek naar verschillende bedrijven.
De familie van Daniel Gallegos heeft inmiddels van het bedrijf gehoord dat zijn hoofd gecremeerd zou zijn. Ze kijken met een bittere nasmaak terug op de gebeurtenissen. "Het bedrijf schrijft dat ze zich houden aan de Amerikaanse en internationale wet- en regelgeving. Maar ik heb ontdekt dat er juist helemaal geen wet- en regelgeving is. Dat moet nodig worden aangepast."
