De Nederlandse verffabrikant AkzoNobel heeft Defensie al in 2012 gewezen op een chroomvrije verf die gebruikt zou kunnen worden in plaats van een verf waar de giftige stof chroom-6 wel in zit. Onlangs bleek uit berichtgeving van Nieuwsuur dat Defensie in dat jaar een verf invoerde met een hoger percentage chroom-6 dan de oude verf die uit het assortiment verdween.
Defensie worstelt al jaren met het chroom-6-dossier. De verf waar de kankerverwekkende stof in zit wordt al tientallen jaren gebruikt door Defensiemedewerkers, voornamelijk bij de Luchtmacht. Veel oud-medewerkers zijn ziek geworden door het werken met de verf. Morgen debatteert de Tweede Kamer over chroom-6.
Uit een mail van AkzoNobel aan Defensie, in handen van Nieuwsuur, blijkt nu dat de verffabrikant Defensie in 2012 al wees op een chroomvrije verf. "De Aerodur2100MgRP ondergaat kwalificatietesten (...) maar dit duurt allemaal zeer lang. Derhalve zijn Noorse en Italiaanse luchtmacht een eigen kwalificatietraject ingegaan en gebruiken chromaat vrij met 2100 MgRP op alle air frames", zo schrijft AkzoNobel aan de Defensie Materieel Organisatie (DMO). Dit onderdeel van Defensie is verantwoordelijk voor het certificeren van verf die door Defensie wordt gebruikt.
In eerdere uitzendingen van Nieuwsuur zeiden generaal Nico van der Zee, Directeur Veiligheid bij Defensie, en generaal-majoor Mario Verbeek dat ze geen andere verf konden gebruiken omdat deze verplichte certificering ontbrak. "Als ik morgen een alternatief zou hebben, dat betekent gecertificeerd volgens de luchtvaarteisen, dan voer ik het meteen in", aldus Verbeek.
Maar directeur Luchtvaartsystemen Han Schoorlemmer van DMO zegt vandaag in een interview met Nieuwsuur dat Defensie ook zelf deze certificering kan verzorgen. "Wij kunnen zelf verf certificeren. We doen daar onderzoek naar, dienen een plan in en dan moet het worden goedgekeurd door de Militaire Luchtvaartautoriteit."
Wat is er met de mail gebeurd?
Wat er zes jaar geleden is gebeurd met het bericht van AkzoNobel over de chroomvrije verf weet Schoorlemmer niet. "Deze mail is van voor mijn tijd. In algemene zin zijn we hard op zoek naar alternatieven voor alle vliegtuigtypes, er zijn ook al verschillende vliegtuigen grotendeels chromaatvrij."
Maar dit neemt niet weg dat de verf met het hogere percentage chroom-6 nog altijd wordt gebruikt. Schoorlemmer kondigde vanochtend aan dat Defensie met de chroomvrije verf van AkzoNobel nu wel aan het testen is op onderdelen van de F16.
De Belgen en de Noren maken afspraken met fabrikanten en doen het gewoon.
Het verbaast Defensiedeskundige Christ Klep niet dat mogelijke alternatieven al langer bekend zijn. "Die verf is er. Ik denk wel eens, willen we in Nederland niet het beste en braafste jongetje van de klas zijn? We laten ons voorstaan op de regelgeving. Maar dan zie je de Belgen en de Noren die een vrij eenvoudig proces ingaan en in staat zijn dat snel af te ronden. Ze compliceren het proces niet, maar maken afspraken met fabrikanten en doen het gewoon."
Klep noemt de gang van zaken binnen Defensie een "fascinerend bureaucratisch proces". "Wie is er verantwoordelijk? Doe jij het maar. Nee, doe jij het maar. Ben je al een experiment gestart? Dan ben je zo een paar jaar verder. Hoe meer mensen verantwoordelijk zijn voor een acuut probleem, hoe langer het duurt."
Toch ziet hij ook dat Defensie soms wel snelle besluiten kan nemen. "Een tijdje geleden hadden we een acuut probleem in Afghanistan, de Bushmaster moest gebruikt worden om bermbommen te beschermen maar hij was niet gecertificeerd. Toen was Defensie in staat om binnen acht weken het voertuig aan te kopen, te certificeren en in Uruzgan te krijgen."
