Een groeiend aantal Nederlanders heeft een privé-bewakingscamera: naar schatting telt ons land er 1,5 miljoen. En die camera's zijn steeds beter en geavanceerder. Voor de politie kunnen de beelden van grote waarde zijn bij het oplossen van misdrijven. Daarom willen de bonden nu registratie verplichten.
Er is al een vrijwillig register: Camera in Beeld van de politie. Daarin zijn nu meer dan 200.000 privécamera's opgenomen. "Ik kan genoeg voorbeelden noemen waarin die camera's hebben bijgedragen aan de opsporing of het oplossen van een zaak. Hoe vaker we dat kunnen doen, hoe beter", zegt Bart Willems van het landelijke high impact crimeteam.
Toch is hij niet direct voorstander van verplichte registratie voor particulieren en bedrijven. "Ik ben het eens met de oproep om meer mensen te laten registreren, maar het is de vraag of je dat via wetgeving moet afdwingen of dat je het moet laten bij de mensen zelf. Er komen nog iedere dag nieuwe, spontane registraties bij."
Uitgebreid buurtonderzoek nodig
Het bestaande vrijwillige register voorkomt dat rechercheurs na een misdrijf nog een uitgebreid buurtonderzoek moeten doen om te achterhalen waar de bewakingscamera's hangen. Als de politie de beelden wil bekijken, is in de meeste gevallen toestemming nodig van de eigenaar.
"Als er iets op een bepaalde locatie is gebeurd, kunnen we via het register zien of er zich in de buurt camera's bevinden en welk zichtveld die hebben. Dan kunnen we contact opnemen met de eigenaar om de beelden op te vragen. Dat voorkomt onnodige bevraging", zegt Willems.
Privacy-expert Sjoera Nas plaatst haar vraagtekens bij de ontwikkelingen. "Camera's zijn heel nuttig voor opsporingswerk, daarom heeft de politie er ook al heel veel opgehangen. Maar het kan niet zo zijn dat alle burgers en bedrijven met een camera een verlengstuk worden van de politie, alleen maar omdat dat handig is."
Ze benadrukt dat er voor de politie heel strenge regels gelden, terwijl burgers daar niet aan gebonden zijn. Waardoor privacy van anderen in het geding kan komen. "Iedereen kan een camera in zijn deurbel plaatsen, terwijl de waarborgen die de politie in acht moet nemen bij het plaatsen van camera's heel streng zijn."
Straks hebben we een opsporingsapparaat dat bijna in iedere slaapkamer een camera heeft.
Nas is bang voor een glijdende schaal. "Nu doen de politiebonden een oproep tot verplichte registratie, maar straks willen ze ook live toegang tot de beelden van particulieren. Of toegang tot beelden die zijn opgeslagen in de cloud. Terwijl het juist heel erg belangrijk is om de toegang tot die gegevens te beschermen."
Door zo'n vrijwillig register wordt er volgens haar langzaam steeds meer draagvlak gecreëerd in de samenleving. "Mensen raken er daardoor aan gewend. Maar straks hebben we een opsporingsapparaat dat bijna in iedere slaapkamer een camera heeft. Is dat nog een maatschappij waarin je je autonoom en vrij kan ontwikkelen?"
