Al jaren exposeert Joep van Lieshout over de hele wereld. Zijn werk is vreemd, grappig, choquerend, maar altijd functioneel. Gisteren opende in Amsterdam zijn nieuwe installatie Ferrotopia, een ode aan staal, ijzer en de oude industrie.
Het boegbeeld is het omstreden kunstwerk Domestikator dat werd geweigerd door het Louvre in Parijs omdat het te provocatief zou zijn. Van Lieshout snapt dat niet. "Ik zie daar gewoon twee spelende robotjes in, of een man die zijn hond uitlaat. Maar op de een of andere manier dachten ze daar in Frankrijk anders over."
Kunst kent geen grenzen
Sinds 1995 werkt Joep van Lieshout onder de naam Atelier van Lieshout. Het bedrijf, bestaande uit vijftien medewerkers, maakt kunst vanuit een enorme werkplaats in Rotterdam. Het bedrijf is ook commercieel - je kan er ook een keuken of badkamer bestellen. Volgens Van Lieshout "om de grenzen op te rekken van wat kunst is". Maar commercie en kunst, gaat dat wel samen?
"Toen hij op de kunstacademie zat, vroeg hij al om een btw-nummer", vertelt kunstkenner Manuela Klerkx. "Dat was toen echt not done, maar het heeft hem heel veel gebracht."
Klerkx stelde onlangs met andere kunstkenners een lijst op met de vijftig belangrijkste levende kunstenaars van Nederland, Atelier van Lieshout eindigde op de achtste plek. "Van Lieshout is een grensverlegger en een anarchist. Hij creëert een soort eigen wereld waarin fantasie en functionaliteit, utopie en dystopie, het mooie en het lelijke naast elkaar bestaan. Daarbij hoort ook provocatie en seks, want dat is deel van het leven."
Kunst maken is heel moeilijk, dus dan moet het in ieder geval een avontuur zijn.
Van Lieshout zelf vindt het mooi om meegenomen te worden in dit soort lijsten, maar het is voor hem niet de reden waarom hij kunst maakt. "Ik hoop niet dat ze me al te serieus nemen in de artistieke wereld. Ik wil altijd raar gevonden worden. Mijn instincten volgen om dingen te maken die er nog niet zijn. Kunst maken is heel moeilijk, dus dan moet het in ieder geval een avontuur zijn."
De kunstenaar zegt zelf geen werk te maken om te provoceren. Hij wil "een katalysator zijn voor mensen om na te denken over dingen". "Een goede kunstenaar is als een soort spons, die alle indrukken van de wereld in zich opneemt en dat weet te vertalen in bijvoorbeeld een beeld."
Pure provocatie vindt hij "een beetje dom". Over de controverse rond zijn kunstwerk Domestikator, dat dierenseks zou uitbeelden, was hij zeer verbaasd. "Het gaat over hoe de mens de natuur en wereld naar zijn hand wil zetten. Dat is ook een thema van de hele tentoonstelling."
De installatie Ferrotopia is de komende zeven maanden te zien in Amsterdam, waar het is opgenomen in de industriële omgeving van de NDSM-werf. Atelier van Lieshout gaat er de komende week honderden wasmachines, auto's en oude televisies slopen, om ze ter plekke om te smelten tot nieuwe sculpturen.
