Twee oud-medewerkers van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) vertelden zondag in Nieuwsuur dat ze vrezen voor hun leven. Aanleiding zijn eerdere verklaringen van oud-commando Marco Kroon over een geheime operatie in Afghanistan. De twee Afghanen willen bescherming en bereiden een rechtszaak voor tegen het ministerie van Defensie. Om hun veiligheid te waarborgen.
Het is niet voor het eerst dat Afghaanse lokale medewerkers van Defensie klagen over de nazorg. Zesentwintig van hen eisten de afgelopen jaren een schadevergoeding en anderen moesten jarenlang vechten voor een verblijfsvergunning.
"Er is geen beleid dat regelt dat mensen die voor het Nederlandse leger hebben gewerkt om die reden asiel krijgen. Ze moeten net als iedere andere asielzoeker bewijzen dat ze gevaar lopen en dat is niet altijd makkelijk", zegt advocaat Wil Eikelboom. Hij vindt dat Defensie meer kan doen op dat gebied.
"Het gaat om mensen die in Afghanistan, in gevaarlijke gebieden, met de Nederlandse militairen mee op patrouille gaan. Ze lopen gevaar en worden vervolgens achtergelaten", zegt Eikelboom. "Er is niet echt een regeling om die mensen naar Nederland te halen. En als ze hier aankloppen, dan krijgen ze geen bijzondere bescherming."
Er werd niet naar zijn zaak gekeken
Eikelboom, als advocaat gespecialiseerd in vreemdelingenrecht, stond eerder twee tolken bij die in Afghanistan hadden gewerkt voor het Nederlandse leger. Bijvoorbeeld Abdul Ahmadzai, die tolkte tijdens de Nederlandse missie in Uruzgan. Hij werd daardoor bedreigd door de Taliban, maar op een verblijfsvergunning moest hij lang wachten.
"Ahmadzai vroeg eerst asiel aan in Noorwegen, maar dat werd afgewezen. Toen hij vervolgens in Nederland een aanvraag deed, kreeg hij te horen dat er vanwege de 'Dublin-verordening' niet naar zijn zaak werd gekeken. Dat was voor hem een grote teleurstelling." Die Europese verordening houdt in dat alleen het land van aankomst verplicht is een asielverzoek te behandelen.
Pas na heel veel druk uit de maatschappij veranderde de zaak, vertelt Eikelboom. "Toen werd er toch naar zijn aanvraag gekeken en werd vrijwel meteen erkend dat hij een vluchteling is en wel degelijk gevaar loopt in Afghanistan. Maar het was dus een heel karwei om dat voor elkaar te krijgen."
Blijkbaar vraagt de IND niet automatisch bij Defensie na of iemand voor het leger heeft gewerkt.
Een andere cliënt van Eikelboom klopte noodgedwongen zelf aan bij het ministerie van Defensie, toen hij bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) nul op het rekest kreeg. "Zijn asielaanvraag werd afgewezen. Toen heeft hij aangeklopt bij de receptie van het ministerie en gezegd: ik heb voor jullie gewerkt en heb bescherming nodig."
Toen Defensie uiteindelijk naar zijn dossier keek, zagen zij wel zaken die belangrijk waren om aan de IND door te geven. "Pas daarna heeft de IND voor een verblijfsvergunning gezorgd. Blijkbaar vraagt de dienst niet automatisch bij Defensie na of iemand voor het leger heeft gewerkt."
Volgens Eikelboom is er in andere landen veel meer geregeld. "Als je als Afghaan voor het Amerikaanse leger hebt gewerkt en je voldoet aan een aantal voorwaarden, dan kun je vanuit Afghanistan een aanvraag indienen. Dan krijg je een visum en mag je in Amerika wonen."
Zo kregen al 14.500 Afghanen in de Verenigde Staten bescherming. Canada zorgt voor 800 man, Groot-Brittannië voor 400. En Duitsland heeft 150 Afghanen meegenomen. Terwijl in Nederland Defensie niet precies weet hoeveel Afhaanse lokale medewerkers hier asiel kregen.
De Tweede Kamer wil duidelijkheid van het ministerie van Defensie of het de zorg voor informanten serieus genoeg neemt. Coalitiepartij CDA legt de verantwoordelijkheid nadrukkelijk bij de minister.
De oppositiepartijen PvdA en SP stellen Kamervragen aan minister Ank Bijleveld van Defensie over de veiligheid van de Afghanen die door de oud-commando Marco Kroon in gevaar zouden zijn gebracht.
