Shell-topvrouw Marjan van Loon kan zich de bezorgdheid voorstellen die vandaag ontstond na een bericht van Trouw dat Shell niet langer aansprakelijk zou zijn voor de schulden van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). "Die zorgen neem ik graag weg, want de juridische constructie met de NAM heeft niets te maken met de schadebetalingen."
Shell was tot juni 2017 verantwoordelijk voor alle schulden van de NAM, vastgelegd in een zogeheten 403-verklaring. Shell trok die verklaring in, volgens eigen zeggen vanwege andere EU-richtlijnen waardoor de NAM ook een eigen jaarverslag kreeg. Maar door het intrekken van deze verklaring is Shell niet langer hoofdelijk aansprakelijk.
"Alle rekeningen die te maken hebben met de aardbevingsschade zullen gewoon betaald worden. Daar is de NAM, waarvan Shell samen met ExxonMobil allebei voor vijftig procent aandeelhouder is, financieel robuust genoeg voor."
Shell is zich als aandeelhouder van de NAM volledig bewust van de verantwoordelijkheden, zegt Van Loon. "We hebben heel duidelijk gezegd dat de problemen in het noorden opgelost moeten worden en dat we met alle betrokken partijen ervoor zorgen dat de schade vergoed zal worden."
"Shell neemt met alle betrokken partijen de verantwoordelijkheid om de NAM - ook in de toekomst - financieel robuust te houden", zegt de topvrouw.
Het kan zijn dat alsnog de belastingbetaler voor de schade moet betalen, omdat Shell niet langer juridisch verplicht is om voor tekorten bij dochteronderneming NAM op te draaien.
Maar deskundigen twijfelen aan de woorden van topvrouw Van Loon. Volgens hoogleraar ondernemingsrecht Steef Bartman is er wel degelijk een andere juridische situatie ontstaan die Shell formeel verlost van aansprakelijkheid. "Het is wel degelijk een verschil of je juridisch hoofdelijk aansprakelijk bent of dat je met de staat over de schades onderhandelt op basis van vrijwilligheid."
Tekorten NAM
Ook Herman Bröring, hoogleraar bestuursrecht in Groningen, ziet vooral problemen opdoemen als de NAM straks niet genoeg geld in kas heeft om de schades te betalen. "Het kan zijn dat dan alsnog de belastingbetaler voor de schade moet betalen, omdat Shell niet langer juridisch verplicht is om voor tekorten bij dochteronderneming NAM op te draaien."
Volgens Bartman is het zeker dat de NAM de schade van mogelijk enkele miljarden niet zal kunnen betalen. "Dat weet minister Wiebes ook en daarom worden daar allang gesprekken over gevoerd. Maar het is heel anders als die gesprekken worden gevoerd op basis van vrijwilligheid of wanneer Shell echt aansprakelijk is. Nu hoeven ze niet."
