Een biertje drinken in de kroeg was voor Theo Hartogs (64) een luxe die hij zich als werkloze niet kon veroorloven. Hij leefde in armoede. Nu is hij met pensioen en dat is een grote verbetering voor zijn financiële situatie. "Dat biertje kan weer, heerlijk."
Uit cijfers van het CBS blijkt dat minder mensen werkloos zijn. En ook met Theo gaat het beter. Toch heeft hij nog geen vertrouwen in de economie. Hij ziet nog veel mensen om zich heen die werkloos zijn.
"Er is eigenlijk geen spat veranderd. Die cijfers zijn bedrog. Tegenwoordig ben je al niet meer werkloos als je een uur per week werkt. Dus gooi die cijfers over de werkloosheid maar bij het oud vuil, want ze zijn van nul komma nul waarde."
Tegelijkertijd werkloos
Trijnie Maurer (61) en haar man Diederich werden twee jaar geleden ongeveer tegelijkertijd werkloos. Diederich heeft nu via een uitzendcontract een baan als metermonteur. Hij is dolblij dat hij werk heeft gevonden, maar vindt wel dat mensen als hij een vast contract moeten krijgen.
Trijnie is nog steeds werkloos. Ze gelooft niet dat de situatie voor 55-plussers echt beter is geworden. "Waar zijn al die mensen gebleven die bij het UWV ingeschreven stonden? Niet iedereen heeft een baan, niet iedereen is vanuit een ww-uitkering in een baan terechtgekomen. Worden die allemaal meegeteld? Ik geloof er niks van."
Veel mensen die tijdens de crisis hun baan verloren, merken nog niet dat het beter gaat met de economie. Volgens econoom Mathijs Bouman is er een belangrijk aspect waarmee we rekening moeten houden.
"Werkloze 55-plussers zijn vaak langdurig werkloos. Een kans op een baan is voor hen beduidend kleiner dan voor mensen jonger dan 55 jaar. Maar dat wil niet zeggen dat er ook meer werklozen zijn in die groep."
De cijfers laten dat ook zien. In het derde kwartaal van 2017 was 5 procent van de 55-plussers werkloos. Dat wijkt niet veel af van het algemene werkloosheidspercentage van 4,5 procent. Het percentage werkloze jongeren is in vergelijking veel hoger: 8 procent.
We moeten langer werken
Volgens Bouman zijn er zelfs veel meer ouderen aan het werk dan voor de crisis. Dat komt deels door de afschaffing van de VUT en het pre-pensioen: mensen moeten dus langer werken. En in de loop der jaren zijn er ook steeds meer vrouwen gaan werken.
Het gaat dus op papier niet slecht met de groep. "Maar we moeten goed opletten: sommige mensen denken dat dat betekent dat veel mensen uit de ww zijn gekomen en een baan hebben gekregen. Maar zo werkt het niet. Voor werkloosheid wordt alleen gemeten hoeveel mensen willen werken en mensen met een ww-uitkering worden niet meegerekend."
Het klopt dat ook mensen die maar een klein aantal uur per week werken, niet als 'werkloze' worden bestempeld, zoals de gepensioneerde Theo Hartogs zegt.
Bouman: "De oude definitie van een 'werkloze' was iemand die minder dan 11 uur per week werkt. Nu is dat niet meer zo. Maar je ziet hetzelfde patroon in die cijfers, dus dat kan dat verschil tussen gevoelswerkloosheid en werkelijke werkloosheid verklaren. Bovendien is er bijna niemand die maar twee uur per week werkt."
Tijdelijke banen zijn niet alleen iets voor ouderen: het is allang normaal geworden.
Oudere ex-werklozen die weer een baan hebben gevonden, hebben vaak een tijdelijke baan of een flexcontract. Net als Diederich Maurer, die is gedetacheerd bij een energieleverancier.
Maar dat is niet iets waar alleen ouderen last van hebben, zegt Bouman. "De banengroei na de crisis is voor een groot deel te danken aan tijdelijke banen en uitzendbanen. Vaak krijgen mensen eerst een tijdelijk contract. De vraag is: kan je dat een flexbaan noemen? Het is allang normaal geworden."
Volgens Bouman is het wel interessant om te kijken of de groep die na de crisis een tijdelijk contract heeft gekregen, hierna een vaste baan heeft gekregen. "Dat zou nu zo'n beetje moeten gaan gebeuren. Dan pas weten we of het ging om nepwerk of een echte baan."
Bouman ziet zelf wel de voordelen van de uitzendbanen voor ouderen. "Veel werkgevers durven geen oudere werknemers aan te nemen, omdat ze bang zijn dat ze bijvoorbeeld te eigenwijs zijn of snel ziek worden. De enige manier om die vooroordelen weg te nemen, is door te bewijzen dat het niet zo is. Daarvoor zijn flexbanen uitermate geschikt."
