Europese en Afrikaanse leiders praten vandaag en morgen op de EU-Afrika-top in Ivoorkust over migratie. Wat de EU wil bereiken is duidelijk: migratie vanuit Afrika een halt toeroepen. Maar wat staat er op de agenda van de Afrikaanse landen?
Over het algemeen vinden Afrikaanse landen het belangrijk dat ze politiek serieus worden genomen. Jarenlang werd er weinig met ze gepraat en waren er ook geen officiële bezoeken van belangrijke Europese regeringsleiders.
Aan dat laatste punt is de afgelopen twee jaar al gewerkt: via bezoeken van diplomaten, naar ministers van Buitenlandse Zaken, naar premiers en zware delegaties zoals nu op de top in Ivoorkust. Zo zijn vanuit Nederland drie bewindslieden aanwezig.
Migratie als bron van inkomsten
Een ander belangrijk punt is legale migratie. De Afrikaanse landen zouden graag zien dat daar meer mogelijkheden voor komen, bijvoorbeeld via (tijdelijke) visa. Op dit moment is het voor Afrikanen erg moeilijk om legaal naar Europa te reizen om daar te wonen en te werken.
Voor veel Afrikaanse landen is migratie een bron van inkomsten. Veel regio's leven van geld dat migranten, vanuit Europa of andere Afrikaanse landen, terugsturen naar hun land van herkomst.
Een voorbeeld is Mali, een van de armste landen ter wereld. Bijna een kwart van de ongeveer 18 miljoen Malinezen woont in het buitenland (op het Afrikaanse continent of in Europa). Volgens denktank European Council on Foreign Relations (EFCR) bestaat zo'n 7 procent van het Malinese bruto binnenlands product uit geld dat is teruggestuurd door Malinezen die in het buitenland wonen.
Van de 1000 euro die ik in Frankrijk verdiende, moest ik 700 euro naar Mali sturen.
Correspondent Saskia Dekkers sprak eerder deze week met Ladj Konaté. Hij vertrok naar Frankrijk om geld te verdienen voor zijn familie. Hij werkte in Parijs als schoonmaker, tot zes maanden geleden. Toen werd hij opgepakt en teruggestuurd naar Mali.
Voor zijn familie, aan wie hij geld stuurde, een drama. "Van de 1000 euro die ik in Frankrijk verdiende, moest ik 700 euro naar Mali sturen. Dan kon mijn familie goed leven en naar school gaan." In Mali ligt zijn salaris rond de 75 euro. Een wereld van verschil.
De gemiddelde leeftijd in Afrika is 20 jaar. Jongeren vormen dan ook de grootste groep migranten. Voorspellingen laten zien dat de bevolking in Afrika de komende jaren explosief zal groeien. Ook dat maakt de Europese leiders zenuwachtig.
'Investeren in de jeugd' is een centraal thema op de top in Ivoorkust. Afrikaanse landen willen financiële hulp om hun jongeren perspectief te bieden. En de EU heeft er veel geld voor over om de lokale economie en werkgelegenheid te stimuleren, om zo jongeren in Afrika te houden.
In 2015 heeft de EU een speciaal fonds voor Afrika opgericht, dat is bedoeld om de grondoorzaken van migratie aan te pakken. Inmiddels zijn 117 ontwikkelingsprogramma's goedgekeurd voor in totaal 1,9 miljard euro.
In ruil voor de investeringen moeten de Afrikaanse landen de grenzen beter controleren en meehelpen uitgeprocedeerde migranten terug te nemen. Bijvoorbeeld door deskundigen naar Europa te sturen die migranten kunnen herkennen en terugsturen.
Premier Rutte in Mali
Ook Nederland is vandaag en morgen aanwezig op de top. Premier Mark Rutte, minister Halbe Zijlstra van Buitenlandse Zaken en Sigrid Kaag voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking praten er over mogelijke afspraken.
Rutte had gisteren samen met de premiers van België en Luxemburg een ontmoeting met president Ibrahim Keïta van Mali. In dat gesprek stelde hij de problemen die Nederland en Europa hebben met de migratie vanuit Afrika aan de orde.
Mali is voor de EU een van de vijf prioriteitslanden (naast Senegal, Niger, Nigeria en Ethiopië) waarmee migratieafspraken worden gemaakt. Er vertrekken veel migranten uit het land zelf, maar Mali is ook een belangrijk doorreisland voor migranten.
Rutte vindt dat die migratie moet stoppen. Hij zei dat Nederland Mali al veel geboden heeft in de vorm van militaire ondersteuning tegen het extremisme en dat Nederland om die reden het recht heeft iets terug te vragen aan Mali.
