"Overal waar je kijkt zijn boeven. De situatie is hopeloos." Het zijn de laatste woorden van onderzoeksjournaliste Daphne Caruana Galizia in een blogpost op haar website.
Ze schreef over een corruptieaffaire rond de Maltese premier Joseph Muscat en zijn Labour-partij. Op haar blog behandelde Caruana Galizia veel corruptiezaken, en daarbij beschuldigde ze vaak politici.
Maar ook miljardairs, criminelen en extreem-rechtse groeperingen kregen er van langs. Caruana Galizia verdiende er de bijnaam 'Eenpersoons WikiLeaks' mee.
Autobom
Kort na het plaatsen van het artikel op maandagmiddag sloeg het noodlot toe. Een bom, die aan haar auto was bevestigd, ontplofte. Daarmee kwam er een einde aan het leven van de meest bekende journalist van het eiland in de Middellandse Zee.
Het leek alsof ze het zag aankomen: twee weken geleden deed ze nog aangifte vanwege doodsbedreigingen. Maar wie de dader is, is nog niet bekend.
"Iedereen is in shock vandaag", zegt Rachel Attard, hoofdredacteur van Malta Independent. Caruana Galizia werkte als vaste columnist voor deze krant.
"We hadden niet verwacht dat dit zou gebeuren in een Europees land in de eenentwintigste eeuw. Ze was een van de pioniers van de vrijheid van meningsuiting."
We hadden dit niet verwacht in een Europees land in de eenentwintigste eeuw.
Attard tast ook in het duister over de vraag wie erachter zit. "Ik wou dat ik het wist. Er zijn meerdere mogelijkheden. Het zou iemand kunnen zijn over wie ze heeft geschreven. Hoe dan ook was het om haar voorgoed het zwijgen op te leggen."
Volgens Attard zijn vrouwelijke journalisten "heel, heel zeldzaam" op het eiland. "Dit is een aanval op de vrouwelijke journalistiek."
Ik zal niet rusten tot deze zaak is opgelost.
De Malteze politici die Caruana Galizia op de korrel nam, veroordelen vandaag de aanslag. Zo ook premier Muscat. "Ik zal niet rusten tot deze zaak is opgelost, ons land verdient dat", zei hij in een televisietoespraak.
"Iedereen weet dat Caruana Galizia mij scherp bekritiseerde, op persoonlijk en politiek gebied, maar niemand kan deze barbaarse daad rechtvaardigen".
Maffia
Hoofdredacteur Matthew Vella van Malta's andere krant, Malta Today, doet een gooi: "Ze bekritiseerde de Labour-partij, maar het lijkt me niet dat dit een politieke moord is. Mijn inschatting is dat de georganiseerde misdaad er iets mee te maken heeft. Iemand wilde voorkomen dat ze ergens over schreef."
Vella noemt eerdere moorden in Italië als voorbeeld, gepleegd door de maffia. "Het is in Italië gebeurd, nu gebeurt het in Malta."
Maar Caruana Galizia's zoon Matthew, zelf ook onderzoeksjournalist, ziet de autoriteiten als verantwoordelijk. Hij wijst op een Facebook-bericht van ene Ramon Misfud. Deze politieagent schreef vlak na Galizia's dood dat ze had gekregen wat ze verdient, en dat hij zich blij voelde.
"Op Malta floreert een cultuur van straffeloosheid", reageert zoon Matthew. "Het is een schrale troost dat de premier van dit land zegt dat hij niet zal rusten tot de daders gevonden zijn, terwijl hij een regering leidt die deze straffeloosheid aanmoedigt." Volgens hem zitten de regering, politie en rechtbank vol met "boeven en imbecielen".
"Als de instituties wel goed hadden gefunctioneerd, zou er nu geen moord zijn om te onderzoeken."
