Na dagen van oplopende spanning is het vandaag de dag van het referendum in Catalonië. Het is de voorlopige climax van een ongekende confrontatie tussen Catalaanse en Spaanse politici. Tot nu toe willen beide partijen van geen wijken weten.
De Catalaanse regering wil dat 5,3 miljoen Catalanen zich in een volksraadpleging uitspreken voor of tegen de onafhankelijkheid van de regio. De Spaanse regering wijst erop dat het afscheidingsreferendum volgens de Spaanse grondwet illegaal is. Eerder werden duizenden extra agenten naar de regio gestuurd.
Hardhandig optreden
De Spaanse autoriteiten ontruimen stembureaus en nemen stembussen en -biljetten in beslag. Er wordt hardhandig opgetreden tegen mensen die daarbij tegenwerken. Om 15.00 uur uur vanmiddag waren er meer dan driehonderd gewonden gevallen door het politiegeweld. Volgens het Spaanse ministerie van Binnenlandse zaken zijn elf politieagenten gewond geraakt.
De Spaanse autoriteiten stelden gisteren een ultimatum aan de voorstanders van het referendum die stembureaus uit protest bezet hadden. Hen werd geadviseerd de stemlocaties te ontruimen voor vanochtend 06.00 uur. Velen zijn gebleven, zodat er toch gestemd kan worden. Dat kan nog tot 20.00 uur.
Waarnemer
Het referendum roept veel vragen op. Is de volksstemming juridisch geldig? Is de Spaanse reactie op de wens voor een referendum proportioneel geweest? Verloopt de stemming op een eerlijke manier?
De Nederlandse oud-diplomaat Daan Everts buigt zich onder andere over deze vragen. Hij probeert in deze explosieve situatie ter plekke met 15 onafhankelijke waarnemers toe te zien op de stemming. Nieuwsuur volgt hem op deze voor Catalonië historische dag.
Everts is van plan om morgen een rapport te presenteren met waarnemingen en analyses. Hij heeft de waarnemingsmissie zelf opgetuigd en wordt betaald door het The Hague Center for Strategic Studies. Hij is niet verbonden aan de Europese Unie of bijvoorbeeld de Verenigde Naties.
