De top van de Nationale Politie heeft onzorgvuldig en onprofessioneel gehandeld in haar relatie met de centrale ondernemingsraad van de Nationale Politie (COR). De COR, onder leiding van voorzitter Frank Giltay, werd in de watten gelegd met salarisverhogingen en ruime vergoedingen, die besteed werden aan luxe etentjes en feestjes. Van omkoping is echter geen sprake geweest.
Dat concludeert vandaag de onderzoekscommissie onder leiding van oud-topambtenaar Maarten Ruys, die onderzoek deed naar het exorbitante uitgavenpatroon van de centrale ondernemingsraad. "De Onderzoekscommissie heeft geen bewijs gevonden dat het feitelijk verloop van de belangrijkste adviestrajecten van de COR is beïnvloed door de handelwijze van de korpschef."
Het bewijs van onheuse beïnvloeding kon niemand ons geven.
Volgens commissie-voorzitter Maarten Ruys zijn alle adviezen van de COR het product van "normale uitwisseling van informatie en argumentatie".
"Sommige gesprekspartners hebben gesuggereerd dat niet uit te sluiten valt dat sprake was van onheuse beïnvloeding, maar bewijs kon niemand ons geven", zegt hij in de NRC. Tegenover signalen over mogelijke beïnvloeding staan "categorische ontkenningen" van andere betrokkenen.
Feestavonden
De 25 regionale politiekorpsen en het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) werden in 2013 samengevoegd tot de Nationale Politie. Veel politiemedewerkers werden overgeplaatst of kregen andere functies. De reorganisatie stond onder grote tijdsdruk en verliep chaotisch.
Bij dat moeizame proces was de medewerking van de ondernemingsraad onontbeerlijk. De inmiddels overleden korpschef Gerard Bouman liet toe dat de ondernemingsraad het ervan nam. Duizenden euro's gingen op aan feestavonden, etentjes en barbecues.
Ook kreeg de OR-voorzitter de beschikking over een creditcard van de politie. Met de creditcard van de politie op zak gaf Giltay grote geldbedragen uit, duizenden euro's waarvan nog altijd onduidelijk is waar die aan zijn besteed.
OR-voorzitter Giltay werd eind vorig jaar geschorst. Het Openbaar Ministerie zal binnenkort bekend maken of hij wordt vervolgd.
Het onderling aanspreken op (normoverschrijdend) gedrag bij de Nationale Politie is zwak ontwikkeld.
De commissie oordeelt hard over de politietop: "De inmiddels overleden korpschef Gerard Bouman en de voormalige directeur korpsstaf hebben onvoldoende krachtig opgetreden naar aanleiding van deze overschrijdingen. Zij hebben geen adequaat toezicht uitgeoefend op de uitgaven van de COR. Er is op onzorgvuldige wijze met publiek geld omgesprongen. Tijdsdruk is hiervoor geen rechtvaardiging."
De betrokken ministers, Ivo Opstelten en later Ard van der Steur, waren tot april 2016 niet op de hoogte van het financiële wanbeleid bij de COR en worden door de commissie gevrijwaard. "Er zijn geen aanwijzingen dat de opeenvolgende ministers van Veiligheid en Justitie voor april 2016 op de hoogte waren van de specifieke situatie rondom de financiën van de COR."
De minister kreeg wel eerder waarschuwingen van toezichthouders over de administratieve organisatie en de financiële controle bij de Nationale Politie als geheel. Het verbeteren hiervan had geen prioriteit, concludeert de commissie.
Normoverschrijdend gedrag
De commissie-Ruys adviseert de politie om intern zakelijker met elkaar om te gaan. Dat betekent ook dat de omgangsvormen moeten veranderen, waardoor medewerkers elkaar sneller aanspreken bij niet toelaatbaar gedrag. "In diverse gesprekken kwam aan de orde dat het onderling aanspreken op (normoverschrijdend) gedrag bij de Nationale Politie zwak ontwikkeld is", aldus de commissie.
Huidig korpschef Erik Akerboom benadrukt in een reactie dat er al veel verbeteringen zijn doorgevoerd om dergelijke misstanden in de toekomst te voorkomen. De financiële huishouding van de ondernemingsraad is volgens hem inmiddels op orde.
