In totaal zijn er al 65 verdachten gearresteerd in verband met vleesfraude. De Nederlander Jan F., vleeshandelaar uit Breda die in april in België werd opgepakt, staat volgens Europol aan het hoofd van een grote internationale bende. De vleesfraudeurs werken in België, Frankrijk, Italië, Zwitserland, Portugal, Roemenië en het Verenigd Koninkrijk.
IJsbrand Velzeboer, deskundige op het gebied van voedingsindustrie, verbaast zich niet over het schandaal. "De EU-wetgeving is zo lek als een mandje. Gemalen producten worden in het land van herkomst gekeurd, bijvoorbeeld in Roemenië. Wat er daarna mee gebeurt, weet niemand. Als de vrachtwagen met dat vlees dan in Nederland of een ander land aankomt, hoeft het niet meer te worden gekeurd."
Een stap voor
Volgens Velzeboer is de handel in vlees een zéér lucratieve business. "De handel gebeurt ook nog op basis van goed vertrouwen. En omdat het zo snel gaat, ben je de autoriteiten altijd een stap voor. Bovendien: aan de andere kant staan ambtenaren met reguliere werktijden. Als ambtenaren slapen, gaat deze vleesverwerkingsindustrie door, 24 uur per dag."
Het aanpakken van de fraudeurs is complex, zegt Velzeboer. "Je moet als opsporingsinstantie net zo voortvarend werken als de mensen in de vleeshandel: snelle jongens, snelle auto's, meerdere mobieltjes, codewoorden, noem maar op."
Frauduleus vlees? Ik noem dat klooivoedsel.
De vleesfraude kwam in 2013 aan het licht toen in Ierland paardenvlees werd ontdekt in hamburgers waarin alleen rundvlees hoorde te zitten. Het paardenvlees was bovendien niet geschikt om te eten. Ook zaten er ontstekingsremmers in het vlees.
Jan F. heeft in de afgelopen jaren steeds met min of meer dezelfde methode zijn klanten misleid en daar miljoenen mee verdiend en werd al eerder opgepakt omdat hij goedkoop paardenvlees verkocht als duur halal geslacht rundvlees.
"Hij zit als spil waarschijnlijk constant aan de telefoon. Zo gaat dat. Hij kent iedereen en maakt gebruik van codewoorden", zegt Velzeboer. "Dat paardenvlees wordt ingevroren in blokken en als rundvlees verkocht. Het gaat bijvoorbeeld naar snackbarhouders of shoarmatentjes. Die hebben allemaal hun eigen vleesleveranciertje, buiten de gebaande paden."
Het afzetgebied is vooral mediterraan gebied. Landen waar je eerder ophoudt met vragen stellen dan in Nederland.
Jan F. leidde de fraude vanuit de Spaanse provincie Alicante. Maar afgelopen jaar kwam het onderzoek in een stroomversnelling toen de Spaanse politie een partij slecht paardenvlees ontdekte. Het werd via België omgelabeld tot rundvlees en door heel Europa verkocht. Vanwege de vele vertakkingen van de handel, riepen de Spanjaarden de hulp in van Europol.
Velzeboer: "Het afzetgebied voor die jongens is vooral mediterraan gebied. Landen waar je eerder ophoudt met vragen stellen dan in Nederland."
Justitie klaagt Jan F. nu aan voor onder meer valsheid in geschrifte, dierenmishandeling en belemmering van de rechtsgang. Er is beslag gelegd op bankrekeningen, onroerend goed en dure auto's. Zijn bedrijf Draap (omgekeerde van paard), wordt in verband gebracht met meerdere vleesschandalen.
