En weer is er een diplomatieke ruzie tussen Nederland en Turkije. De Turkse vicepremier Tugrul Türkes is volgende week niet welkom om in Apeldoorn een toespraak te houden. De politicus wil dinsdag een bijeenkomst bijwonen waar wordt stilgestaan bij de mislukte staatsgreep in Turkije, een jaar geleden.
Premier Mark Rutte zei in Hamburg dat het gek zou zijn om hem in Nederland te ontvangen, zolang de betrekkingen tussen Nederland en Turkije "heel slecht" zijn en de Nederlandse ambassadeur niet welkom is in Ankara.
De Turken wisten al dat Nederland hier nee op zou zeggen.
Volgens Marieke de Hoon, universitair docent Volkenrecht, staat Nederland hiermee volledig in zijn recht. "Staten zijn soeverein en mogen zelf beslissen wie ze toelaten om politieke activiteiten te laten uitvoeren. Er is geen enkele plicht om Türkes toe te laten."
Turkije kan zich hier niet beroepen op vrijheid van meningsuiting of vergadering, legt De Hoon uit. "Dat gaat niet op voor politieke activiteiten van vreemdelingen."
Rellen in Rotterdam
Volgens Rutte is Nederland de gebeurtenissen van maart nog niet vergeten. Toen verbood het kabinet enkele Turkse bewindslieden om in Nederland campagne te voeren voor het referendum dat de macht van president Erdogan moest vergroten. De minister van Familiezaken kwam toch met de auto naar Rotterdam en werd weggestuurd. Haar komst veroorzaakte volgens Rutte een grote puinhoop.
De Hoon vindt de reactie van Rutte begrijpelijk. "De relatie tussen beide landen is momenteel gespannen. Dit lijkt op een provocatie omdat de Turken weten dat een bezoek van een Turkse minister die politiek komt bedrijven op dit moment niet gewenst is. Ze wisten al dat Nederland hier nee op zou zeggen."
De Unie van Europese Turkse Democraten, die het evenement organiseert, heeft al laten weten dat de bijeenkomst gewoon doorgaat, met of zonder premier. Als Türkes toch besluit te komen, wordt het volgens De Hoon ingewikkeld. "Hij heeft in principe geen immuniteit, dus Nederland kan daartegen handhaven. Net als in Rotterdam, ze mogen hem stoppen en het land uit begeleiden."
In gesprek
Het kabinet hoopt dat dat niet gaat gebeuren dinsdag en zet in op het normaliseren van de relatie. Minister Asscher zei dat hij het zou "betreuren" als het Nederlandse besluit om de vicepremier te weigeren tot een nieuwe escalatie leidt.
De terugkeer van de Nederlandse ambassadeur naar zijn post in Ankara - die sinds maart niet meer welkom is - is een belangrijke voorwaarde voor Nederland om het gesprek weer aan te gaan met Turkije.
De Turken vinden dat Nederland met de beslissing een slecht voorbeeld stelt voor andere landen en dat het de Nederlandse democratie typeert. Het is onduidelijk of de vicepremier zijn bezoek heeft geannuleerd.
