Dit weekend kwam er een definitief einde aan een bloedig conflict dat meer dan 50 jaar heeft geduurd. De Baskische afscheidingsbeweging ETA heeft zijn wapens ingeleverd in het Zuid-Franse Bayonne.
Het is een eenzijdige stap van de ETA zonder een vredesakkoord met de Spaanse regering. Zes jaar lang werd er onderhandeld met onafhankelijke bemiddelaars, onder wie de Nederlandse Fleur Ravensbergen. Zij is lid van de Internationale Verificatie Commissie, die monitort of de ETA zich aan zijn woord houdt.
De ontwapening is volgens haar een historisch moment. "Dit maakt een einde aan een gewapende campagne, die lang heeft geduurd en waar veel mensen slachtoffer van zijn geworden", zegt Ravensbergen in Nieuwsuur.
Onafhankelijk Baskenland
De ETA werd in 1959 opgericht en streed voor een onafhankelijk Baskenland. De beweging werd opgericht tijdens de fascistische dictatuur van Franco, die de Baskische taal en cultuur zwaar onderdrukte.
De militante leden startten een bloedig verzet. Met aanslagen werd Franco bestreden en probeerde de beweging onafhankelijkheid af te dwingen. Na de dood van Franco (1975) werd Spanje een democratie en kreeg Baskenland zelfbestuur, maar de ETA ging door met aanslagen.
Dat ze nu de wapens inleveren heeft volgens Ravensbergen twee oorzaken. "Toen de ETA begon was dat onder het bewind van Franco. Die is er nu niet meer. Daarnaast is er geen steun van de bevolking voor het geweld."
Bij heel veel conflicten lukt dit überhaupt nooit.
De onderhandelingen duurden zes jaar. Dat klinkt lang, maar is het bij dit soort besprekingen niet. "In mijn vakgebied is dit helemaal niet lang. Zo'n eerste gesprek is ontzettend zwaar en gespannen. En bij heel veel conflicten lukt dit überhaupt nooit."
Einde van geweld
Gisteren werden de exacte locaties van twaalf geheime wapendepots in Frans-Baskenland doorgegeven aan de autoriteiten. Maar het is onmogelijk om te controleren of alle wapens zijn ingeleverd, zegt Ravensbergen.
"Dit akkoord heeft vooral een symbolisch belang. Er zullen ongetwijfeld nog ergens wapens liggen. Maar alles onder hun controle hebben ze opgegeven. Die wapens gaan nooit meer slachtoffers maken. Daarnaast wordt het hoogdrempeliger om terug te keren naar geweld. Het is daarom een einde van geweld."
