In de strijd tegen IS om de Iraakse stad Mosul zijn alle ogen nu gericht op de internationale coalitie onder leiding van de VS. Want er valt een groot aantal burgerdoden.
Amnesty spreekt vandaag in een rapport van "een alarmerend patroon van door de VS geleide luchtaanvallen die hele huizen met families erin hebben vernietigd".
Gezinnen
De kritiek van Amnesty volgt op een bombardement op 17 maart in de wijk Jadadi. Daarbij zouden meer dan honderd burgerdoden zijn gevallen en mogelijk zelfs meer dan tweehonderd. De Verenigde Staten bevestigen dat ze op die dag een luchtaanval hebben uitgevoerd op de wijk, het leger is een onderzoek gestart.
Ook de Verenigde Naties zijn bezorgd over het grote aantal burgers dat gedood is en wil dat de internationale coalitie meer doet om dat te voorkomen. "We vrezen voor de gezinnen die in dit conflict betrokken worden", zei de humanitair coördinator voor de VN in Irak afgelopen zaterdag.
Journalist Judit Neurink kent Mosul goed, ze is er vaker geweest. "IS gebruikt burgers als menselijk schild. Burgers worden in de kelders van huizen gezet. Op de daken liggen scherpschutters van IS die oprukkende Iraakse militairen willen uitschakelen."
Neurink wijt een deel van de problemen in Mosul aan de hermetische afgrendeling van de stad, enkele maanden geleden. Eerder was er nog een vluchtroute naar de grens met Syrië. "Daardoor zit er een groep wanhopige strijders, die niks anders hebben dan zich dood vechten. Er zitten Russen bij, mensen die zich niet zullen overgeven, maar die zich doodvechten."
Thuisblijven
Het Amerikaanse leger heeft inmiddels een onderzoek naar de aanval geopend en heeft toegegeven inderdaad een luchtaanval te hebben uitgevoerd op het gebouw waar de veronderstelde burgerdoden zijn gevonden. "Ons doel is altijd geweest om te gaan voor nul burgerslachtoffers", staat in de verklaring van het Centrale Commandocentrum.
De Amerikanen zeggen dat zij de luchtaanval uitvoerden op verzoek van het Iraakse leger, dat bij hen het bombardement had aangevraagd.
"Uit het feit dat de Iraakse autoriteiten burgers herhaaldelijk aanraadden om thuis te blijven in plaats van te vluchten, valt af te leiden dat de coalitie geweten kon hebben dat deze aanvallen waarschijnlijk grote aantallen burgerslachtoffers tot gevolg zouden hebben", zegt Donatella Rovera, senior-adviseur crisis response bij Amnesty International.
Oorlogsmisdaad
Het Iraakse ministerie van Defensie ontkende de luchtaanval dit weekend in een officiële verklaring. Daarin staat dat het gebouw vol zat met explosieven van IS. Daarmee zijn bewoners gedood die in de kelder werden vastgehouden als menselijk schild.
"IS gebruikt op schaamteloze wijze burgers als menselijk schild, wat een oorlogsmisdaad is", zegt Rovera. "Maar dat IS menselijke schilden inzet, ontslaat Irak en de coalitie niet van de verplichting om geen buitenproportionele aanvallen te doen."
