Wat voor effect heeft een verbod van de partydrug 4-FA? De voorstanders van het verbod, zoals staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid), vinden het een belangrijk signaal aan gebruikers. "Met het verbod is de handel en het gebruik van 4-FA verboden. Er staan straffen op, dat helpt altijd", zegt Van Rijn. De tegenstanders zeggen juist dat het een gemiste kans is, omdat jongeren het toch wel blijven gebruiken.
Sinds 2010 is de populariteit van de psychoactieve stof 4-fluoramfetamine - in de volksmond 4-FA of 4-FMP - flink gestegen. Hiermee steeg ook het aantal ernstige incidenten. Twee mensen zouden zijn overleden na gebruik van 4-FA en er zijn ook berichten dat jongeren hersenbloedingen kregen na gebruik.
Heldere geest
Volgens het Coördinatiepunt Assessment en Monitoring (CAM) is 4-FA een gevaar voor de volksgezondheid. Daarom wil de regering 4-FA vanaf 1 april verbieden. Tot nu toe is 4-FA nog legaal via internet te bestellen.
"Ik krijg een hele heldere geest. En ben heel erg empathisch", zegt Lyle Muns. Hij gebruikt 4-FA af en toe op een feestje. "Je bent niet bang. Je kunt dus gewoon iemand aanspreken in de club, je bent dan niet onzeker."
De populariteit van 4-FA is onder andere gestegen toen het bekend werd als XTC-light. Gebruikers zouden minder lang brak zijn na het gebruik. Juist die benaming van XTC-light is gevaarlijk, vindt verslavingsinstelling Novadic Kentron.
"Dat is een hele vervelende betiteling. Daarvan zou je dus kunnen denken dat het minder ernstig is. En dat is het niet", zegt Charles Dorpmans van Novadic Kentron.
"Je kunt oververhitting, hersenbloedingen en hartritmestoornissen krijgen. Aan oververhitting kun je gewoon dood gaan. Maar omdat het een lightversie wordt genoemd, is het in de beleving van de gebruikers minder erg. Dat is het lastige", zegt Dorpmans.
Novadic Kentron heeft daarom gelobbyd om 4-FA op de opiumlijst te krijgen. De bedoeling is vooral om aan gebruikers een signaal af te geven dat het gaat om een gevaarlijke stof.
"Totaal onzinnig", vindt Lyle Muns. Hij startte de Facebookpagina ‘Red 4-FA'. “Ik denk dat het echt een gemiste kans is. In plaats van criminaliseren kan je het ook reguleren. Nu zeg je: laat de dealers er maar in handelen, wij als overheid kijken daar niet meer naar”, vindt Muns.
Oneindig proces
Internetwinkels verkopen 4-FA nu nog, en naast 4-FA ook allerlei andere nieuwe psychoactieve stoffen. Verkoper Tom (echte naam bij de redactie bekend) van Legal Silk Road somt op: "1P-LSD, 3MMC, 6-APB, BX-2CB. Allemaal drugs die legaal te verkrijgen zijn."
De ene stof is nog niet verboden of de volgende drug is alweer op de markt. Een oneindig proces, denkt Tom, die voor regulering en betere voorlichting is. "Het komt gewoon binnen, het is dweilen met de kraan open. Dat doen we nu al tientallen jaren. De overheid is gewoon gek bezig, mijns inziens."
Gepaste actie
Nederland bekijkt bij elke nieuwe stof of die op de Opiumlijst moet komen. In een aantal andere Europese landen worden stoffen die lijken op bestaande drugs automatisch verboden. Dat is niet nodig vindt Dorpsmans. Alleen als er gevaar is voor de volksgezondheid, moet er worden ingegrepen.
"We volgen wat er speelt. We nemen gepaste actie waar nodig. Dat is onze houding. We voeren gelukkig nog steeds een pragmatisch beleid. Bij 4-FA zien we dat er ernstige risico’s aan zitten, ernstiger dan gedacht. Dat was de trigger om het te verbieden."
“Bij drugsbeleid ben je nooit klaar, helaas. Er worden altijd weer nieuwe dingen geproduceerd en nieuwe dingen uitgevonden. Dat betekent dat we er heel alert op zijn, aldus staatssecretaris Van Rijn.
Het ministerie van VWS heeft het verbod op 4-FA te laat aangemeld bij de Europese Commissie. Daardoor is het nog onduidelijk wanneer het verbod precies ingaat.
