Nederlandse sporters, uit verschillende sporten, melden dat ze slachtoffer zijn geworden van seksuele intimidatie of misbruik door hun coach, begeleider of medesporter. Dat blijkt uit een inventarisatie van Nieuwsuur bij verschillende organisaties. Het gaat om zeker veertien meldingen in de afgelopen weken.
De meldingen volgen op getuigenissen van sporters uit Engeland en Nederland. Een van de meldingen komt van oud-wereldkampioen wielrennen Petra de Bruin. Zij vertelt tegen Nieuwsuur jarenlang seksueel misbruikt te zijn.
Hoe omvangrijk zou het probleem kunnen zijn? Precieze aantallen van seksuele intimidatie en misbruik zijn niet bekend, maar de verwachting is dat het aantal incidenten hoger is dan wat er wordt gemeld. "We weten dat 90 tot 95 procent van het seksueel misbruik niet wordt gemeld. Dat is ook in de sport zo", zegt Tine Vertommen, criminoloog van de Universiteit van Antwerpen.
Zij onderzocht 601 meldingen die tussen 2001 en 2011 bij de hulplijn van de Nederlandse sportkoepel NOC*NSF zijn binnengekomen. Die lijn is er speciaal voor meldingen van seksueel misbruik in de sport. De meldingen komen uit alle sporten.
Prestatiedruk en een machtsrelatie tussen coach en speler zijn voedingsbodems voor seksueel overschrijdend gedrag.
"Er zijn een aantal sporten die veel meldingen hadden, zoals voetbal, zwemmen, tafeltennis, atletiek en wielrennen", zegt Vertommen. "Maar meer kinderen beoefenen die sport, dus het is logisch dat er meer meldingen uit die tak komen."
Sportclubs zijn extra gevoelig voor seksueel misbruik doordat er meer mogelijkheid is tot lichamelijk contact. Bijvoorbeeld bij het omkleden, douchen of het reizen naar wedstrijden in het buitenland.
"Daarnaast is er prestatiedruk en een machtsrelatie tussen coach en speler. Dat zijn allemaal voedingsbodems voor seksueel overschrijdend gedrag", vult Vertommen aan.
Oproep
De criminoloog hield ook een enquête onder 2000 Nederlandse sporters. Daarin geeft 5,5 procent, 110 sporters, aan dat ze zijn aangerand of verkracht voor hun 18e jaar. "Dat is een heel hoog aantal", zegt Vertommen. Maar het werkelijke aantal gevallen van ernstig seksueel misbruik ligt vermoedelijk dus nog veel hoger.
Volgens Vertommen loopt NOC*NSF voorop in Europa met beleid om seksuele intimidatie en misbruik tegen te gaan. De nationale hulplijn is daar een voorbeeld van. Alleen is deze lijn slechts bij een klein percentage van de sporters bekend, blijkt uit haar onderzoeken.
"Op hoog niveau is het goed geregeld, maar het is heel moeilijk om dat kenbaar te maken bij de sporters en coaches zelf", zegt Vertommen. "Mijn oproep is om daar proactief mee aan de slag te gaan."
Openhartig
De aandacht voor seksueel misbruik in de sport volgt op de emotionele getuigenissen van Britse voetballers over verkrachtingen door hun coach. Vorige maand vertelden zij openhartig hun verhaal op tv. Vervolgens meldden honderden Britse voetballers ook slachtoffer te zijn van seksueel misbruik en intimidatie. Het einde lijkt nog niet in zicht.
Voor de Nederlandse oud-wielrenster en KNWU-bestuurder Marijn de Vries waren de berichten uit Engeland reden om haar eigen verhaal te delen. Zij vertelde in Nieuwsuur slachtoffer te zijn van seksuele intimidatie door een masseur. De wielerbond startte in de zomer al een onderzoek naar seksueel misbruik in de wielersport.
Direct na die Nieuwsuur-uitzending mailden diverse gedupeerde sporters naar Nieuwsuur en andere organisaties. Het betreft sporters uit verschillende sporten op diverse niveaus.
Topsporter Petra de Bruin vertelt tijdens haar carrière jarenlang seksueel te zijn misbruikt. Het misbruik begon toen ze minderjarig was. "Ik heb er nog elke dag heel veel verdriet van."
Lees hier verder voor haar uitgebreide verhaal.
