De politieke beweging GeenPeil, bekend van het Oekraïne-referendum, heeft vandaag een nieuwe politieke partij opgericht. Met wekelijkse mini-referenda, waarbij de achterban zich via internet direct kan uitspreken, wil de partij de ultieme vorm van democratie in Den Haag doorvoeren.
Aan standpunten, Kamerdebatten, partijpolitiek en vragenuurtjes doet GeenPeil niet. Wat er uit de 'mini-referenda' komt bepaalt hoe de Kamerleden van GeenPeil zullen stemmen. "GeenPeil = op afstand bestuurbare Kamerleden", staat op de website.
"Onze volksvertegenwoordigers voeren letterlijk het besluit van de leden uit", zegt Bart Nijman, initiatiefnemer van het GeenPeil Oekraïne-referendum en nu de drijvende kracht achter de politieke partij.
Kristof Jacobs, politicoloog aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, vraagt zich af of de plannen wel haalbaar zijn. "De Kamerleden hebben dan zelf geen standpunten, maar alleen de standpunten van hun leden."
"Als er dan bijvoorbeeld gestemd moet worden over een kwestie, dan zouden ze even een paar uur moeten wachten om snel een referendum te organiseren", zegt Jacobs.
GeenPeil voorziet volgens Jacobs in de behoefte van slechts een kleine groep kiezers. "Een bepaald soort kiezers vind dit soort initiatieven belangrijk en sympathiek. Maar de meeste mensen willen niet dagelijks lastig gevallen worden met politiek. Mensen willen niet de hele tijd stemmen, maar iemand die hen vertegenwoordigt en die dan een standpunt inneemt. En dat is dan weer een vorm van traditionele democratie."
Ook denkt Jacobs dat als een partij aan de zijlijn staat, de impact gering zal zijn. "Je zit niet in het proces van besluitvorming. Gaat men telkens blijven stemmen zonder dat dat een impact heeft? Dat is de vraag."
Lijsttrekker van GeenPeil is publicist Jan Dijkgraaf, die naar eigen zeggen de politiek wil heroveren op de beroepspolitici. Die draaien en glibberen volgens hem alleen maar en vergroten de kloof met de burger.
"Ze houden niet van de kiezer. Ze houden niet van echte democratie. Voor beroepspolitici zijn kiezers hinderlijke strontvliegen die eens per vier jaar moeten worden gepaaid met beloftes en die daarna vooral vier jaar lang hun bek moeten houden", zei Dijkgraaf vandaag.
GeenPeil zal in de Kamer nooit coalities vormen met andere fracties, zei Dijkgraaf. Wel zullen de Kamerleden schriftelijke vragen stellen om het kabinet te controleren.
Volgens Jacobs is de belofte van dat soort procedures interessant. "Maar de praktische uitvoering is lastig. Flexibel en onvoorspelbaarheid in combinatie met mensen met een groot ego. Het systeem werkt alleen als mensen een klein ego hebben."
