Met GeenPeil is versplintering in politiek compleet: dit lijkt op 2006
En weer komt er een nieuwe politieke partij bij. De beweging GeenPeil, bekend van het Oekraïne-referendum richt maandag zijn eigen partij op. Lijsttrekker wordt publicist Jan Dijkgraaf, die samen met Jan Roos en Thierry Baudet campagne voerde voor een nee-stem bij het referendum. En juist die andere twee doen ook als lijsttrekker mee aan de verkiezingen van volgend jaar voor een nieuwe Tweede Kamer.
Dat betekent veel partijen op rechts, maar ook aan de andere kant van het spectrum zijn er veel nieuwkomers. In dit artikel zetten we ze op een rij.
Gat op rechts
"Het is in Nederland vrij gemakkelijk om een partij op te richten, dat kan nog vrij kort voor de verkiezingen. Je hebt er alleen een aantal handtekeningen voor nodig", zegt politiek verslaggever Wilco Boom. "Dit lijkt erg op de verkiezingen van 2006", zegt Tom Louwerse van de Peilingwijzer.
Toen ontstond er een electoraal gat op rechts omdat de Lijst Pim Fortuyn (LPF) ophield te bestaan. "Partijen als de PVV, Partij voor Nederland van Hilbrand Nawijn en EénNL van Marco Pastors probeerden toen in dat gat te springen. Uiteindelijk bleef alleen de PVV over."
Volgens Louwerse is er nu minder ruimte op rechts dan in 2006. "Er is wel een groep mensen die Wilders op integratie te extreem vindt en op economisch vlak te links, maar die vijver is niet heel erg groot." In de Peilingwijzer schommelt VNL van Jan Roos rond één zetel. "Het is afwachten wat de standpunten van GeenPeil worden, want die kennen we nog vrijwel niet", zegt Wilco Boom.
Twintig partijen
Op dit moment zijn er zo'n 20 partijen die willen meedoen aan de komende Kamerverkiezingen. Naast de partijen die nu al in de Kamer zitten (VVD, PvdA, PVV, SP, CDA, D66, ChristenUnie, GroenLinks, SGP, Partij voor de Dieren en 50PLUS), zijn er tenminste negen nieuwkomers. "Op zichzelf is dat niet heel veel. Meestal zijn er wel zo'n twintig partijen die mee willen doen aan de verkiezingen. Het is wel opvallend dat er nu zoveel partijen op elkaar lijken", vindt Louwerse.
Kamerleden die zich afsplitsen zijn vrijwel nooit succesvol.
Nieuwkomer DENK kan in de nieuwste peilingen op 0-2 zetels rekenen. De partij van ex-PvdA'ers Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk mikt op de allochtone kiezer en lijkt een redelijke kans te hebben in de Kamer te komen. "Kamerleden die zich afsplitsen zijn vrijwel nooit succesvol, alleen Wilders is het gelukt om groot te worden", zegt Louwerse.
Ook de Piratenpartij, de OndernemersPartij van Hero Brinkman en de Vrijzinnige Partij van ex-50PLUS-Kamerlid Norbert Klein doen mee. "De kans dat deze partijen in de Kamer komen is vrij klein. Het momentum van de Piratenpartij lijkt ook wel voorbij, al doen ze het internationaal wel goed", zegt Louwerse.
De kansen voor de Libertarische Partij, Nieuwe Wegen van ex-PvdA'er Jacques Monasch en Partij voor de Toekomst van Johan Vlemmix zijn vrijwel nihil, volgens de peiler.
Tweestrijd
Welke nieuwe partij een succes wordt, is grotendeels afhankelijk van hoe de campagne verloopt. "Als er weer een tweestrijd ontstaat zoals in 2012 tussen Samsom en Rutte is de kans op veel kleine partijen een stuk kleiner. Ook zie je dat nieuwkomers vaak met twee of meer zetels in de Kamer komen. Daarom verwacht ik dat in de strijd tussen Baudet, Roos en Dijkgraaf er maximaal één komt bovendrijven die daadwerkelijk Kamerzetels haalt", zegt Louwerse.
