Bij de kernreactor in Petten ligt een grote hoeveelheid oud kernafval opgeslagen: in 1647 vaatjes op precies te zijn. Volgens de wet moet dat afval naar een centrale opslag vlakbij het Zeeuwse Borssele. Maar er is al jaren grote onduidelijkheid over wat het precies gaat kosten om dat afval op te ruimen.
Volgens Petten kost het veilig overbrengen van het nucleaire afval meer dan 100 miljoen euro. Mogelijk valt dat bedrag nog hoger uit. De Nuclear Research Group (NRG) - in Petten verantwoordelijk voor al dat nucleaire afval - vindt dat de overheid grotendeels de rekening moet betalen.
"In die vaatjes zit afval dat voortkomt uit onderzoek dat wij jaren geleden hebben gedaan in opdracht van de overheid", zegt Ronald Schram van NRG. "In onze ogen zou de opdrachtgever van het onderzoek een substantiële bijdrage moeten leveren voor het afvoeren van dat afval."
Dure operatie
De NRG heeft zelf 30 miljoen in kas en heeft recent een bijdrage van 40 miljoen euro gekregen van de overheid. "Dat helpt om te kunnen doorgaan, maar dat bedrag is niet voldoende om het afval te kunnen afvoeren. We hebben een gat van 30 miljoen of meer."
Hoe hoog de kosten precies uitvallen is moeilijk te zeggen volgens Schram. Maar dat het een dure operatie is, is zeker. "Het gaat om uniek afval, dat we zullen moeten meten, karakteriseren en scheiden. Die operaties zijn complex en kosten veel geld."
In het verleden is daar geen rekening mee gehouden, waardoor er nu geen grote reserve voor is, zegt Schram. "Het is ontzettend belangrijk dat er een structurele oplossing komt voor deze erfenis. Dan kunnen wij ons ook weer richten op onze hoofdwerkzaamheden, zoals het maken van medische isotopen."
Voor het afvoeren van het nucleaire afval is een deadline van 2022 afgesproken. "Die datum is belangrijk, maar het is nog belangrijker dat het veilig gebeurt", zegt Anneke van Limborgh van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid.
Technisch en organisatorisch heeft Petten alles op orde volgens Van Limborgh, "maar er is onvoldoende zekerheid dat er na juli 2017 genoeg geld is om het hele project voor te zetten en af te voeren". "NRG moet alle afvalstromen in kaart gaan brengen, wat de kosten daarvan zijn en hoe ze die kosten gaan betalen."
Ze benadrukt dat het oude kernafval nu veilig ligt in Petten. "Daar is geen enkele twijfel over. Het ligt in de daarvoor bestemde gebouwen, maar die zijn niet ontworpen om het afval voor de eeuwigheid te bewaren. Dus op de lange termijn moet het wel allemaal naar Zeeland."
Eind vorige eeuw is al aan de omwonenden beloofd dat het afval zo snel mogelijk weggehaald zou worden.
Toch maken omwonenden zich wel zorgen over de veiligheid. "Ik vind dat het al lang weg had moeten zijn", zegt buurtbewoonster Marja Raat. "Eind vorige eeuw is al aan de omwonenden beloofd dat het afval zo snel mogelijk weggehaald zou worden. De vraag is wanneer dat daadwerkelijk gaat lukken."
Raat vervolgt: "De hele gang van zaken baart me zorgen. Afspraken en toezeggingen worden steeds weer opgerekt en uitgesteld. Dat kan kennelijk heel makkelijk met dit soort zaken. De oplossing is nog niet in zicht."
